Jubileuszowe zielone pracownie
ROSNĄ JAK GRZYBY PO DESZCZU
Rozstrzygnięta została piąta edycja konkursu „Zielona Pracownia”, który organizowany jest przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W tym roku przeznaczono ponad 3 mln zł na utworzenie zielonych pracowni. Pośród laureatów są cztery szkoły z gmin powiatu cieszyńskiego.
Adresatem konkursu tradycyjnie były organy prowadzące placówki oświatowe z terenu województwa śląskiego. Celem było przygotowanie projektu szkolnej pracowni na potrzeby nauk przyrodniczych, biologicznych, ekologicznych, geograficznych, geologicznych czy chemiczno-fizycznych. Na dofinansowanie w formie dotacji mogły liczyć najlepsze wnioski. Dotacja udzielana jest do wysokości 80 proc. kosztów kwalifikowanych z zastrzeżeniem, że maksymalna kwota nie może przekroczyć 30 tys. zł.
Komisja konkursowa oceniała nadesłane wnioski, biorąc pod uwagę: pomysł na zagospodarowanie pracowni (wykorzystanie przestrzeni, funkcjonalność, estetykę, kreatywność, innowacyjność rozwiązań), różnorodność pomocy dydaktycznych, wyposażenia i sprzętu oraz zasadność ich zakupu. W tym roku zainteresowanie konkursem było bardzo duże – do Funduszu wpłynęło 161 wniosków. Ostatecznie komisja zaopiniowała do dofinansowania 87 projektów.
W gronie laureatów konkursu są kolejne placówki z gmin powiatu cieszyńskiego, tym razem cztery. Ich przedstawiciele wraz z reprezentantami gmin wzięli udział w uroczystej gali, która odbyła się w połowie czerwca w Muzeum Śląskim w Katowicach.
Wsparcie finansowe z jubileuszowej edycji konkursu trafi do Szkoły Podstawowej Towarzystwa Ewangelickiego w Cieszynie (projekt „Raj przyrodnika” – dotacja 25 860 zł), do Szkoły Podstawowej w Goleszowie („Zielony zakątek” – 29 577,50 zł), do Szkoły Podstawowej w Istebnej (ekopracownia „Z Beskidów w świat” – 29 516,99 zł) oraz do Szkoły Podstawowej nr 3 w Skoczowie („Zielona przystań” – 27 200 zł).
Laureatom podczas finałowego rozstrzygnięcia tegorocznego konkursu gratulowali m.in. Jakub Chełstowski – marszałek Województwa Śląskiego i Jan Kawulok – przewodniczący Sejmiku Województwa Śląskiego. Jak podkreślono, cykliczne konkursy pod hasłem „Zielona Pracownia”, których efektem jest utworzenie ekopracowni, wpływają znacząco na podniesienie świadomości ekologicznej uczniów. Każda kolejna edycja konkursu prezentuje coraz wyższy poziom przedkładanych prac. Szkoły wymieniają się doświadczeniami i dobrymi praktykami z ubiegłorocznymi laureatami.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Katowicach, co warte uwagi, w ciągu 5 lat przeznaczył 8 536 925,02 zł na wyposażenie 250 placówek. Zielone pracownie funkcjonują lub będą funkcjonować już w ponad 110 gminach województwa śląskiego, w tym w większości gmin powiatu cieszyńskiego.
(mark)
Spacer bez ryzyka
OSWOIĆ LAS…
Astronomiczne lato już w pełni, a wraz z nim okres urlopowych wypraw. Wielu spragnionych kontaktu z przyrodą z pewnością wybierze się na łono natury. Aby zaznać prawdziwej przygody, nie trzeba rezerwować biletu lotniczego na drugi koniec świata – wystarczy wejść do beskidzkich lasów…
Spacer leśnymi ścieżkami to sama przyjemność. Taka przechadzka odpręża i wycisza. Dla rodziców z dziećmi to także okazja do przyrodniczych lekcji. Niezależnie jednak od celu, w jakim udajemy się w leśną głuszę, musimy pamiętać o kilku ważnych zasadach.
Przede wszystkim należy trzymać się głównych szlaków. Dzięki temu unikniemy nieprzyjemności w postaci np. natknięcia się na bagna czy osuwiska. Tylko gdy dobrze znamy teren lub jest on niewielki, możemy pokusić się o spacer między drzewami. Leśnicy ostrzegają, że naprawdę niewiele potrzeba, aby się zgubić. Na wszelki wypadek dobrze mieć ze sobą naładowany telefon komórkowy oraz mapę. Jeśli wybieramy się w teren pierwszy raz, warto wcześniej zapoznać się z informacjami w folderach nadleśnictwa. Konieczne jest także przygotowanie planu wycieczki, sprawdzenie pogody czy powiadomienie rodziny oraz znajomych, gdzie się wybieramy.
Wśród drzew częściej niż na szlaku występują kleszcze. W gęstych zaroślach mają wręcz wymarzone miejsce, aby zaczaić się na człowieka. Wcześniej więc należy się do wycieczki w lesie przygotować, aby uniemożliwić intruzom atak. Najważniejszą kwestią jest ubiór. Nawet w ciepłe dni warto założyć coś z długim rękawem i nogawkami. Konieczne jest także zastosowanie preparatu odstraszającego komary i kleszcze.
Do plecaka można także spakować dodatkowe ubranie – na wszelki wypadek. Do lasu koniecznie trzeba zabrać coś do jedzenia i picia. Warto także spakować wodę mineralną, która może mieć wiele zastosowań – od gaszenia pragnienia po mycie rąk.
W lesie mogą czekać na nas różne sytuacje. Jednym z nich jest spotkanie oko w oko z dzikimi zwierzętami. Co zrobić, gdy je spotkamy? Przede wszystkim należy zachować ostrożność. Najlepiej cicho i powoli zejść mu z drogi. Rzadko zwierzęta atakują człowieka, ale może do tego dojść, gdy poczują się zagrożone. Należy także pamiętać, że z pozoru samotne maluchy znajdują się pod czujnym okiem rodzica. W żadnym wypadku nie należy brać ich na ręce. Zapach człowieka może sprawić, że zostaną porzucone. Jak ognia należy unikać zwierząt, które wbrew naturze lgną do ludzi – ta uległość może być objawem wścieklizny. Jeśli zwierzę zachowuje się agresywnie, to jak najszybciej należy oddalić się na bezpieczną odległość.
Pamiętajmy, że nie wolno niszczyć przyrody. Śmieci należy zabrać ze sobą lub zostawić je w miejscach do tego wyznaczonych. Nie należy także łamać, uszkadzać drzew, krzewów czy innych roślin. Poza miejscami wyznaczonymi nie wolno w lesie rozpalać ogniska.
(klk)
UWAGA NA OZON!
Ostatnie fale upałów negatywnie wpłynęły nie tylko na samopoczucie mieszkańców Ślaska Cieszyńskiego, ale także na stężenie ozonu w powietrzu. Służby wojewody śląskiego ostrzegały przed znacznym przekroczeniem poziomu ozonu, zwanego też letnim smogiem.
Wiele osób kojarzy ozon przede wszystkim z chroniącą ziemię przed promieniowaniem ultrafioletowym warstwą ozonową i problemem „dziury ozonowej”. Tyle że warstwa ozonowa znajduje się w stratosferze oddalonej od 12 do 30 km nad powierzchnią ziemi. Tymczasem przy powierzchni naszej planety znajduje się tzw. ozon troposferyczny. Skąd się bierze? Jest zanieczyszczeniem wtórnym, powstającym w powietrzu w wyniku przemian związków chemicznych ze źródeł przemysłowych, silników samochodowych, a także źródeł naturalnych, w tym wszelkiej roślinności. Stąd też popularnie nazywany jest letnim smogiem. Najwyższe stężenia ozonu przy powierzchni ziemi występują właśnie wiosną i latem, ponieważ powstawaniu ozonu sprzyja bardzo słoneczna pogoda, niska wilgotność powietrza i wysoka temperatura powietrza.
Do tej pory problem przekroczenia wskaźników ozonu dotyczył wysoko zurbanizowanych obszarów na południu Europy, w okresie od czerwca do września. Teraz jednak pojawił się także w Polsce, w szczególności na Śląsku. W większości przypadków stężenia ozonu są wyższe na obrzeżach miast i poza nimi, niż w śródmieściach. I tak ostrzeżenia wojewody dotyczą głównie m.in. powiatów kłobuckiego, lublinieckiego, częstochowskiego, myszkowskiego, zawierciańskiego, gliwickiego, tarnogórskiego, będzińskiego, bieruńsko-lędzińskiego oraz aglomeracji górnośląskiej. Trzeba jednak wiedzieć, że ozon to zanieczyszczeniem transgraniczne, które ma zdolność do przenoszenia się nawet na duże odległości, w tym nawet z południowej i południowo-zachodniej Europy.
Wysokie stężenia ozonu w dolnej warstwie atmosfery mogą negatywnie wpływać na zdrowie, powodując m.in. senność, bóle głowy, znużenie, spadek ciśnienia tętniczego krwi, reakcje zapalne oczu, czy choroby dróg oddechowych, w tym nasilenie objawów astmy oraz zmniejszenie wydolności płuc. Dzieje się tak, gdyż organizm broni się przed przedostającym się do płuc ozonem i zmniejsza ilość wdychanego tlenu, co w konsekwencji może powodować nasilenie chorób układu krążenia. Grupami w szczególności narażonymi na drażniące działanie ozonu są: osoby cierpiące na przewlekłe choroby układu oddechowego, takie jak astma, przewlekłe zapalanie oskrzeli i rozedma płuc, dzieci, a także osoby starsze. Specjaliści radzą, aby takie osoby unikały przebywania na powietrzu, a przede wszystkim wzmożonego wysiłku fizycznego poza domem. W szczególności zaleca się ograniczenia przebywania poza budynkami małym dzieciom, kobietom w ciąży czy osobom starszym.
Powiadomienia o zagrożeniu występowania wysokiego stężenia ozonu w powietrzu można znaleźć na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach.
(klk)
