Kolejne narodziny rzadkich ptaków w Jaworzynce Wyrchczadeczce
Młode głuszce poznają świat
W Wolierowej Hodowli Głuszców w Jaworzynce wykluły się kolejne pisklęta. Młode ptaki z ciekawością poznają teraz otoczenie pod czujnym okiem matek oraz opiekunów.
„To wyjątkowy moment dla całego zespołu naszej hodowli. Miesiące przygotowań, troskliwej opieki nad dorosłymi ptakami oraz starannego doglądania jaj przynoszą właśnie swoje owoce. Każde nowo narodzone pisklę to kolejny krok w kierunku ochrony tego niezwykle rzadkiego gatunku, jakim jest głuszec” – pisali pod koniec maja leśnicy Nadleśnictwa Wisła.
Wolierowa hodowla w Jaworzynce Wyrchczadeczce od 23 lat aktywnie wspiera działania na rzecz zachowania populacji głuszca w Polsce. Ptaki wychowane w warunkach zbliżonych do naturalnych są przygotowywane do późniejszego wypuszczenia na wolność, gdzie mogą zasilić dzikie populacje w wybranych kompleksach leśnych. Głuszec to największy ptak grzebiący Europy. Koguty osiągają 135 cm rozpiętości skrzydeł i ok. 100 cm długości ciała. Jest ptakiem osiadłym, preferującym duże, stare bory o bogatym podszycie i runie. Żywi się głównie igłami drzew iglastych, pędami i pąkami krzewów, a latem także owocami leśnymi czy drobnymi bezkręgowcami.
Samce głuszców odbywają bardzo widowiskowe toki od wczesnej wiosny do połowy maja. Krótko przed wschodem słońca samce zaczynają swoją pieśń – rozpościerają ogon, stroszą skrzydła, wyciągają głowę i zaczynają śpiewać. Z początku cicho, jednak w późniejszych etapach ich śpiew słyszany jest nawet z daleka.
Głuszce to ptaki bardzo płochliwe i trudne w obserwacji. Dlatego w Jaworzynce zorganizowano dla odwiedzających wolierę pokazową, gdzie poprzez lustra weneckie można je podglądać. Miejsce przybliża zwiedzającym zwyczaje i zachowania tych ptaków oraz promuje przyrodę beskidzkich lasów. Hodowla jest natomiast prowadzona od 2002 r., kiedy to populacja głuszców w Polsce dramatycznie się skurczyła i wynosiła ok. 10 osobników.
Dla porównania 100 lat wcześniej liczebność głuszców w Beskidach kształtowała się na poziomie 220-270 sztuk. Dzięki wolierowej hodowli zorganizowanej przez Nadleśnictwo Wisła od 2002 r. do środowiska naturalnego wypuszczono już jednak grubo ponad pół tysiąca ptaków. (on)
Nowy początek harcerskiej bazy w Drogomyślu
Po latach przerwy harcerska baza „Beskidzka Koliba” w Drogomyślu znów tętni życiem. Podczas uroczystego apelu zakończył się zlot Hufca Ziemi Cieszyńskiej, którego kulminacją było oficjalne otwarcie odnowionego ośrodka. To był czas pełen wzruszeń, wspomnień i radości – bo choć miejsce to dobrze znane wielu pokoleniom harcerzy, teraz zyskało zupełnie nową energię.
Baza wypełniła się śpiewem, śmiechem i wspólną pracą. Harcerze i instruktorzy nie tylko świętowali, ale też własnymi rękami dopięli ostatnie przygotowania, by koliba mogła znów przyjąć letnich obozowiczów. To miejsce, które dla wielu jest drugim domem, wróciło na mapę harcerskich przygód – i to z przytupem. Tegoroczne lato zapowiada się tam naprawdę intensywnie, bo oprócz tradycyjnych obozów, na uczestników czeka zupełnie nowy projekt, który łączy ekologię, edukację i aktywność fizyczną.
Dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach baza wzbogaciła się o 14 rowerów, które staną się głównym narzędziem wakacyjnych zajęć. Młodzież będzie brać udział w rowerowych grach terenowych, podczas których nie tylko przemierzy leśne ścieżki, ale też będzie rozpoznawać rośliny i zwierzęta, rozwiązywać ekologiczne zagadki i wykonywać praktyczne zadania – od budowy schronień dla owadów po sadzenie roślin. Nie zabraknie też wypraw połączonych ze zbieraniem odpadów, które pokażą, że troska o środowisko może iść w parze z przygodą. A wszystko to uzupełnią edukacyjne tabliczki z kodami QR i specjalnie przygotowana trasa rowerowa, dostępna również online.
– To dopiero początek nowego rozdziału w historii „Beskidzkiej Koliby”. Przed nami lato pełne wyzwań, śmiechu i wspólnego działania – a baza już czeka, by znów wypełnić się harcerskim duchem – mówi Patryk Konieczny, szef Zespołu Promocji i Informacji Hufca Ziemi Cieszyńskiej. (kredo)
Nauka na całe życie
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozstrzygnął III edycję konkursu „Ekopracownia pod chmurką”. Na liście zwycięzców znalazło się sporo placówek z naszego regionu.
Dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach powstanie 113 nowych ekopracowni pod chmurką w szkołach województwa śląskiego. Na realizację projektów przeznaczono łącznie 7,7 mln zł. Celem konkursu było utworzenie na terenie placówek oświatowych przestrzeni do prowadzenia zajęć z biologii, geografii, geologii, przyrody i innych przedmiotów, związanych z edukacją ekologiczną i przyrodniczą.
Tworzone pracownie powstają na świeżym powietrzu, w otoczeniu zieleni, by zachęcić uczniów do nauki poza murami szkoły – w inspirujących i przyjaznych warunkach przyrodniczych. To doskonałe miejsce do rozwijania pasji, ciekawości świata i kontaktu z naturą.
– Zielona edukacja to inwestycja w przyszłość. Dzięki ekopracowniom dzieci i młodzież uczą się poprzez doświadczenie – blisko natury, w warunkach sprzyjających rozwojowi i kreatywności. To nauka, która zostaje z nimi na całe życie – mówi Mateusz Pindel, prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w Katowicach.
To kontynuacja wspólnej, zielonej drogi. W ramach dwóch poprzednich edycji bowiem katowicki fundusz wsparł 147 ekopracowni kwotą blisko 10 mln zł. Ekopracownie w powiecie cieszyńskim powstały między innymi w Cieszynie, Dębowcu, Simoradzu, Cisownicy, Dzięgielowie, Goleszowie.
W bieżącej edycji wpłynęły ogółem 234 wnioski, a wybrano 113 szkół, wśród nich siedem z terenu powiatu cieszyńskiego. Są to następujące ekopracownie pod chmurką: w Szkole Podstawowej im. P. Kojzara w Mnichu – 69,5 tys. zł dotacji na pracownię o nazwie „Wybierz Eko!”, w Szkole Podstawowej nr 7 w Cieszynie – 69,8 tys. zł na zadanie o nazwie „Leśny zakątek – strefa nauki i relaksu w siódemce”, w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym nr 3 w Zespole Szkół Technicznych im. płk. G. Langera – 70 tys. zł na projekt „Ekologia i klimat czterech pór roku”, w Szkole Podstawowej im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej w Dębowcu – 68,5 tys. zł na „Leśny Zakątek”, w Szkole Podstawowej nr 2 im. Gajdosza J. Sikory w Koniakowie – 70 tys. zł „Cztery Pory Roku”, w Szkole Podstawowej im. Orła Białego w Kiczycach – 70 tys. zł na „Zieloną Strefę Wiedzy”, w Szkole Podstawowej nr 1 w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Ustroniu – 70 tys. zł na „Ekostrefa Jedynki – rośliny naszych łąk, pól i lasów”. (mc)
Ostatni dzwonek!
Jeszcze tylko do końca lipca br. trwa tzw. okres przejściowy w nowej wersji rządowego programu „Czyste Powietrze”. Został on uruchomiony 31 marca 2025 r. i daje możliwość uzyskania dotacji za wydatki poniesione już od 28 maja 2024 r. To propozycja dla tych, którzy z różnych powodów nie zdążyli złożyć wniosku o dofinansowanie przed zawieszeniem poprzedniego naboru.
Przypomnijmy – w marcu br. ruszył nowy nabór w programie „Czyste Powietrze”, a dla osób, które poniosły koszty inwestycji jeszcze przed jego uruchomieniem, wprowadzono okres przejściowy. Trwa on cztery miesiące – do końca lipca – i umożliwia uzyskanie dofinansowania na wydatki kwalifikowane od 28 maja 2024 r. Po tym terminie ta możliwość przestaje obowiązywać. Od 1 sierpnia termin ponoszenia kosztów kwalifikowanych w nowym programie „Czyste Powietrze” będzie liczony według zasady: nie wcześniej niż 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie. Koszty poniesione wcześniej, jak i przed oddaniem budynku do użytkowania, nie będą kwalifikowane.
Klucz do pełnej pomocy
Ci, którzy czekają na ponowne uruchomienie naboru dotyczącego dofinansowania na gaz, już wkrótce, w połowie lipca, będą mieli taką możliwość.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach informuje, że by móc w pełni skorzystać z tej opcji, należy najpierw złożyć wniosek w ramach obecnego okresu przejściowego na wydatki związane np. z ociepleniem budynku, wymianą okien i drzwi lub wentylacją. Dopiero wtedy będzie można złożyć drugi wniosek – tym razem o dotację na gaz, gdy nabór zostanie wznowiony w połowie lipca w ramach starszej wersji programu obowiązującej w 2024 r.
Odwrotna kolejność? Będą ograniczenia
Warto pamiętać: jeśli jako pierwszy zostanie złożony wniosek o dotację na gaz, a nie ten dotyczący termomodernizacji w nowym naborze, skorzystanie z kolejnego naboru będzie możliwe dopiero po zakończeniu i rozliczeniu tej inwestycji. Odwrotna kolejność – czyli najpierw termomodernizacja (wniosek w nowej wersji programu), potem gaz (wniosek w poprzedniej wersji programu) – pozwala uniknąć tych ograniczeń.
Możliwe jest połączenie dwóch dotacji dla jednego budynku: z naboru od 31.03.2025 r. (nowe zasady – tutaj skorzystaj z okresu przejściowego i możliwości rozliczenia kosztów termomodernizacji poniesionych od 28 maja 2024 r.) oraz z z wznowionego naboru – w połowie lipca – dotyczącego kotłów gazowych.
Jeszcze raz podkreślamy – kolejność składania wniosków ma ogromne znaczenie. Jeśli poniosłeś koszty termomodernizacji w 2024 r., najpierw złóż wniosek w naborze od 31 marca 2025 r. do końca lipca, a następnie złóż wniosek w starszej wersji programu na dofinansowanie do źródła gazowego zamontowanego w 2024 r. (nabór w połowie lipca).
Co jeśli planujesz termomodernizację dopiero w przyszłości? Jeśli najpierw złożysz wniosek w naborze na źródła gazowe, musisz zakończyć i rozliczyć to przedsięwzięcie, by złożyć kolejny wniosek w naborze trwającym od 31 marca 2025 r.
Wnioski składane w naborze na dofinansowanie do źródła gazowego zamontowanego w 2024 r. nie będą wymagały rozliczenia wcześniejszego wniosku o dofinansowanie do termomodernizacji. Pamiętaj jednak o odpowiedniej kolejności składania wniosków!
Liczby
Program „Czyste Powietrze” cieszy się ciągłym powodzeniem wśród mieszkańców regionu. Przykładowo, od 21 do 27 czerwca br. złożono w województwie śląskim 228 wniosków na kwotę 11 980 907 zł. Natomiast od początku programu jest to 143606 wniosków, a łączna kwota wypłaconych dotacji sięga 1 915 480 468 zł. (kredo)
Ucierpiałeś podczas powodzi?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zaprasza wszystkich zainteresowanych z terenów dotkniętych powodzią do udziału w bezpłatnym szkoleniu online. To oferta skierowana m.in. do mieszkańców naszego powiatu, ale nie tylko, bo dotyczy także powiatów bielskiego, pszczyńskiego, raciborskiego oraz miasta Bielsko-Biała. Tematem będzie odbudowa po powodzi z dofinansowaniem z Funduszy Europejskich.
Szkolenie odbędzie się 8 lipca od godz. 10.00 do 12.10. Rejestracja prowadzona jest do 7 lipca do godz. 12.00 za pomocą formularza znajdującego się pod adresem: https://forms.office.com/e/t0PCJwBF2J
Szkolenie dotyczy naboru w ramach działania FEnIKS 10.02 – wsparcia dla odbudowy i poprawy efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej uszkodzonych w wyniku powodzi (wraz z instalacją OZE). Poruszone będą m.in. następujące tematy: warunki naboru i ograniczenia terytorialne, regulamin i procedura oceny wniosków, katalog kosztów kwalifikowanych i dobre praktyki. Będzie można również zadawać pytania. (kredo)
Zysk dla portfela i środowiska
Rozważasz inwestycję w małą turbinę wiatrową i magazynowanie energii? Chcesz mieć „zielony” dom, ale nie wiesz, czy cię na to stać? Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pomoże ci stworzyć własną elektrownię wiatrową.
Nabór wniosków w programie „Moja Elektrownia Wiatrowa” został przedłużony do końca 2028 r. lub do wyczerpania środków. Do wykorzystania jest 400 mln zł ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Dotychczas – do połowy czerwca br. – złożono ponad 2000 wniosków na kwotę blisko 63,5 mln zł. Ponad 1900 wniosków dotyczy także budowy magazynów energii, co wzmocni niezależność energetyczną gospodarstw domowych.
– Dotacje na budowę mikroinstalacji wiatrowych dla osób fizycznych uzupełniają ofertę wsparcia Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w obszarze odnawialnych źródeł energii i przyczyniają się do rozwoju energetyki rozproszonej. Instalowane wraz z turbinami magazyny energii zapewniają wzrost wykorzystania wytwarzanej energii elektrycznej i poprawiają bezpieczeństwo energetyczne. To zysk dla prosumentów i dla środowiska – powiedział Paweł Augustyn, zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Program „Moja Elektrownia Wiatrowa” skierowany jest do osób fizycznych – właścicieli budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych w takich budynkach. Dofinansowanie dotyczy zakupu i montażu przydomowej siłowni wiatrowej produkującej energię na własne potrzeby oraz magazynu energii elektrycznej (opcjonalnie).
Dofinansowanie można otrzymać w formie dotacji do 50 proc. kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 30 tys. zł na jedną współfinansowaną mikroinstalację wiatrową o zainstalowanej mocy elektrycznej nie mniejszej niż 1 kW oraz nie większej niż 20 kW, lecz nie więcej niż 5 tys. zł/1 kW. Można też powalczyć o dofinansowanie w formie dotacji do 50 proc. kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 17 tys. zł na jeden magazyn energii elektrycznej – akumulator o pojemności minimalnej 2 kWh, lecz nie więcej niż 6 tys. zł/1 kWh. (kredo)
