Zmieniają się warunki ekonomiczne, zmienia się „Czyste Powietrze”
Motywacja dla gmin
Dobra wiadomość dla samorządów. Gminy uczestniczące w prowadzonym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej programie priorytetowym „Czyste Powietrze” będą nadal wspierane finansowo w realizacji działań edukacyjnych, informacyjnych i organizacyjnych, skierowanych do mieszkańców w celu poprawy jakości powietrza na terenie ich „małych ojczyzn”.
W województwie śląskim działają 143 punkty konsultacyjno-informacyjne programu „Czyste Powietrze”. Nie brakuje ich również w powiecie cieszyńskim. Funkcjonują w Brennej, Cieszynie, Chybiu, Goleszowie, Hażlachu, Istebnej, Skoczowie, Strumieniu, Ustroniu, Wiśle i Zebrzydowicach. Wszystkie na kolejny rok zyskają wyższe wsparcie, wynoszące 35 tys. zł, finansowanie w ramach tzw. pakietów zachęt dla gmin.
Tempo i skuteczność wdrażania programu „Czyste Powietrze” w dużej mierze zależy właśnie od dobrej współpracy z gminami. By zmotywować je do działania, w marcu ubiegłego roku wprowadzono pakiet zachęt. Składają się na niego trzy podstawowe elementy: dofinansowanie punktu konsultacyjno-informacyjnego w wysokości 30 tys. zł w ciągu roku, zwrot poniesionych kosztów za złożone wnioski przy udziale gminy (odpowiednio od 50 do 150 zł za złożony wniosek), jak również specjalną pomoc finansową (w łącznej kwocie 16 mln zł do podziału), która wynika z pozycji w dorocznym rankingu prezentującym liczbę wniosków składanych przez poszczególne gminy.
Wspomniane wyżej warunki zostaną teraz zmienione z korzyścią dla samorządów. Przede wszystkim zwiększono kwotę za prowadzenie punktu konsultacyjno-finansowego do 35 tys. zł. Pozytywne zmiany dotyczą również zasad współpracy jednostek samorządu terytorialnego z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Są to m.in. uproszczenia sposobu rozliczania i wypłacania pieniędzy, a także większa przejrzystość zasad realizacji działań wspierających mieszkańców w procesie aplikacji i rozliczenia inwestycji w ramach programu „Czyste Powietrze”.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz funduszami wojewódzkimi pracuje ponadto nad kolejnymi zmianami w programie, które będą odpowiedzią na zmieniające się uwarunkowania ekonomiczne. Obecna, skomplikowana sytuacja geopolityczna i finansowa na świecie, znajdująca także odbicie w Polsce, ukierunkowuje program „Czyste Powietrze” w jeszcze większym stopniu na kompleksową termomodernizację budynków jednorodzinnych i zeroemisyjne rozwiązania w zakresie proponowanych źródeł ciepła. Przy wzrastających cenach paliw i rosnących kosztach utrzymania domów, uczestnictwo w programie „Czyste Powietrze” umożliwi zmniejszanie zużycia energii przy jednoczesnym utrzymaniu komfortu, jaki daje ciepło w domu. To bezpośrednio przełoży się na oszczędności w portfelach beneficjentów programu, co ma dodatkowe znaczenie w warunkach wysokiej inflacji.
Polski Alarm Smogowy prowadzi ranking gmin w programie „Czyste Powietrze”. Ostatni, udostępniony w sieci, dotyczy pierwszego kwartału 2022 roku. Klasyfikacja została utworzona na podstawie dostarczonych przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej danych o liczbie wniosków do programu, złożonych przez właścicieli budynków jednorodzinnych w poszczególnych gminach. Ranking powstaje na bazie liczby wniosków przyjętych w danym kwartale, a o pozycji gminy decyduje wskaźnik, którego wartość wyznacza liczba wniosków złożonych z terenu danej gminy na 1000 budynków jednorodzinnych.
Przedstawiamy poszczególny gminy powiatu cieszyńskiego, zaznaczając ich miejsce w rankingu oraz liczbę wniosków złożonych w I kwartale 2022 roku: Brenna – 951. miejsce, 31 wniosków, Chybie – 1144. miejsce, 13 wniosków, Cieszyn – 772. miejsce, 30 wniosków, Dębowiec – 663. miejsce, 11 wniosków, Goleszów – 791. miejsce, 24 wnioski, Hażlach – 353. miejsce, 25 wniosków, Istebna – 288. miejsce, 39 wniosków, Skoczów – 888. miejsce, 32 wnioski, Strumień – 180. miejsce, 38 wniosków, Ustroń – 1613. miejsce, 16 wniosków, Wisła – 1517. miejsce, 14 wniosków, Zebrzydowice – 172. miejsce, 41 wniosków. (kredo)
Fundusze łączą siły
Na pomoc lasom
620 tysięcy złotych trafi w tym roku do Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach i we Wrocławiu, w ramach dofinansowania z czterech wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej – w Katowicach, Krakowie, Opolu i Wrocławiu. Pieniądze będą przeznaczone na loty patrolowo-gaśnicze na terenach leśnych. To efekt ścisłej współpracy czterech funduszy we wspieraniu ochrony lasów przed zagrożeniem pożarowym.
Na dofinansowanie lotów patrolowo-gaśniczych fundusze przeznaczą łącznie 620 tys. zł. Katowicki najwięcej, bo 400 tys. zł. Pieniądze pozwolą zarówno na sprawniejszą koordynację akcji gaśniczej, jak i dostarczenie wielu niezbędnych informacji dostępnych jedynie podczas obserwacji z powietrza. Jednocześnie działania te wiążą się bezpośrednio z ochroną klimatu poprzez ograniczanie szkodliwej emisji CO2, będącej następstwem pożarów.
– Tylko wczesne wykrywanie ognisk pożarowych może uchronić nas i środowisko naturalne od katastrofalnych skutków. Dlatego loty patrolowo-gaśnicze na terenach leśnych są tak bardzo ważne i konieczne, żeby szybko zlokalizować zarzewie ognia, a powstający pożar zdusić w zarodku. Wszyscy mamy w pamięci gigantyczny, a zarazem tragiczny w skutkach pożar w okolicach Kuźni Raciborskiej sprzed lat – mówi Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach.
Loty będą realizowane na terenach leśnych m.in. województwa śląskiego, a więc również w powiecie cieszyńskim, którego około 40 procent powierzchni stanowią właśnie beskidzkie lasy. Śmigłowce i samoloty patrolowo-gaśnicze odpowiadają za lokalizację pożarów oraz szybkie rozpoczęcie akcji gaśniczej, a także powstrzymanie ognia do momentu dotarcia sił naziemnych. Na uzupełnienie zapasu wody i ponowne pojawienie się na miejscu akcji gaśniczej, zarówno samoloty, jak i śmigłowce, potrzebują zaledwie kilkunastu minut, a duża liczba punktów czerpania wody daje możliwość szybkiego dotarcia i powrotu w rejon pożaru. Ponadto patrolowanie i obserwacja rozwoju pożaru z powietrza zwiększa bezpieczeństwo osób zaangażowanych w akcję gaśniczą, a samoloty mogą dokonywać zrzutów środków gaśniczych na obszary, w których przebywanie strażaków jest bardzo niebezpieczne, na przykład w płonących młodnikach, lub nawet niemożliwe.
Cztery fundusze nie pierwszy raz działają ponad regionami, by chronić lasy. W ubiegłym roku po raz pierwszy zwarły szeregi, dzięki czemu lasy otrzymały niemal pół miliona złotych dofinansowania. Dwa lata temu było to 350 tys. zł, ale wtedy na dofinansowanie złożyły się wojewódzkie fundusze w Katowicach i Opolu. W ciągu trzech lat na wsparcie lotów patrolowo-gaśniczych fundusze wydały wspólnie niemal 1,5 mln zł.
(kredo)
