Ekologia

Wielkie rzeczy rodzą się z wielkich pasji

W laboratorium świerka

Laboratorium świerka istebniańskiego – taką nazwę nosi nowa pracownia w Szkole Podstawowej nr 2 im. Marii Konopnickiej w Istebnej Zaolziu. Uczniowie mogą w niej zgłębiać tajniki nauk biologiczno-chemicznych. Klasa powstała dzięki finansowemu wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. To już trzecie tego typu miejsce na edukacyjnej mapie Trójwsi Beskidzkiej, a będzie i kolejne.

Projekt ekopracowni, przygotowany przez nauczycielkę biologii, Annę Dziewior, uzyskał najpierw 9779,46 zł dofinansowania z katowickiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach konkursu „Zielona Pracownia – Projekt 2021”, a następnie został doceniony w konkursie „Zielona Pracownia 2021” i nagrodzony kwotą 37 897,30 zł. Nie obyło się również bez wsparcia ze strony gminy Istebna, która dołożyła 1220,54 zł.

– Wielkie rzeczy rodzą się z wielkich pasji. I tutaj tę pasję widać. Ta pracownia z pewnością jest rzeczą wielką, która będzie służyć miejscowym dzieciom. I to nie było tak, że szkoła miała wygraną w kieszeni. W tej edycji konkursu startowało bowiem kilkaset placówek, a wybraliśmy kilkadziesiąt. Mam nadzieję, że korzystające z tej pracowni dzieci będą przekazywać w swoich domach wszystko, co zielone – mówił podczas otwarcia pracowni Adam Lewandowski, wiceprezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Przecięcie symbolicznej wstęgi poprzedziły występy dzieci i młodzieży z istebniańskiej „Dwójki”. Podziękowaniom nie było końca. – Cieszy mnie niezmiernie fakt, że otwieramy po raz kolejny zieloną pracownię w gminie Istebna. Nie byłoby tego, gdyby nie wielkie zaangażowanie dyrekcji i nauczycieli, którym bardzo zależy na tym, aby proces edukacji w naszej gminie przebiegał w sposób nowoczesny i ciekawy dla dzieci. Jednak bez programów realizowanych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, z którego możemy pozyskać bardzo duże wsparcie finansowe, powstanie takich klas nie byłoby możliwe. To wielkie wyróżnienie dla mieszkańców tej gminy, a przede wszystkim dzieci, nauczycieli i rodziców – dodała Łucja Michałek, wójt gminy Istebna.

Pracownia została zmodernizowana i zagospodarowana funkcjonalnymi meblami oraz nowoczesnymi pomocami dydaktycznymi i sprzętem multimedialnym. Powstały też stanowiska laboratoryjne do przeprowadzania doświadczeń. – Tematyka przyrody, lasów istebniańskich pojawia się w pieśniach i poezji tutejszych artystów, którzy podkreślają jej niezwykłość. Dlatego też ten unikalny gatunek świerka jest motywem przewodnim naszej ekopracowni, by promować świerk istebniański, uznawany za najlepszą rasę tego gatunku na świecie, charakteryzującą się dużą wytrzymałością i urodą. Taka też jest nasza pracownia – unikalna i piękna, zachęcająca dzieci do rozwijania zainteresowań biologiczno-chemicznych – cieszy się Iwona Legierska, zastępca dyrektora Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marii Konopnickiej w Istebnej Zaolziu, kontynuująca dzieło dyrektora placówki, Bogdana Ligockiego.

W najbliższym czasie szykuje się otwarcie zielonej pracowni, dofinansowanej również z katowickiego funduszu, tym razem w Szkole Podstawowej nr 1 im. Stanisława Wyspiańskiego w Koniakowie. (kredo)
Potrzebujesz energii?
Od 1 października rolnicy mogą ubiegać się o dofinansowanie instalacji fotowoltaicznych, małych instalacji wiatrowych, pomp ciepła. To dzięki programowi „Agroenergia”, który jest owocem współpracy między Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a resortami klimatu i środowiska oraz rolnictwa i rozwoju wsi.

Celem programu jest kompleksowe wsparcie związane z ograniczeniem negatywnego wpływu na środowisko prowadzonych działalności rolniczych, poprzez dofinansowanie inwestycji służących budowaniu samodzielności energetycznej na obszarach wiejskich. Rolnicy mogą starać się o finansowy zastrzyk na montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych i wiatrowych oraz pomp ciepła o mocy powyżej 10 kW, ale nie większej niż 50 kW, w tym także instalacji hybrydowych oraz magazynów energii elektrycznej jako instalacji towarzyszącej zwiększającej autokonsumpcję energii w miejscu jej wytworzenia. Nabór potrwa do wyczerpania środków.

O dofinansowanie ubiegać się mogą osoby fizyczne, właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych wynosi między 1 ha a 300 ha i którzy od co najmniej roku przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą osobiście gospodarstwo rolne. Wnioski mogą składać  także osoby prawne – właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych zawiera się pomiędzy 1 ha a 300 ha i co najmniej rok przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą działalność rolniczą lub działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych. (kredo)

Potrzebujesz energii?

Od 1 października rolnicy mogą ubiegać się o dofinansowanie instalacji fotowoltaicznych, małych instalacji wiatrowych, pomp ciepła. To dzięki programowi „Agroenergia”, który jest owocem współpracy między Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a resortami klimatu i środowiska oraz rolnictwa i rozwoju wsi.

Celem programu jest kompleksowe wsparcie związane z ograniczeniem negatywnego wpływu na środowisko prowadzonych działalności rolniczych, poprzez dofinansowanie inwestycji służących budowaniu samodzielności energetycznej na obszarach wiejskich. Rolnicy mogą starać się o finansowy zastrzyk na montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych i wiatrowych oraz pomp ciepła o mocy powyżej 10 kW, ale nie większej niż 50 kW, w tym także instalacji hybrydowych oraz magazynów energii elektrycznej jako instalacji towarzyszącej zwiększającej autokonsumpcję energii w miejscu jej wytworzenia. Nabór potrwa do wyczerpania środków.

O dofinansowanie ubiegać się mogą osoby fizyczne, właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych wynosi między 1 ha a 300 ha i którzy od co najmniej roku przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą osobiście gospodarstwo rolne. Wnioski mogą składać  także osoby prawne – właściciele lub dzierżawcy nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych zawiera się pomiędzy 1 ha a 300 ha i co najmniej rok przed złożeniem wniosku o udzielenie dofinansowania prowadzą działalność rolniczą lub działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych. (kredo)

Zainteresowanie fotowoltaiką nie słabnie

Każdy chce mieć swój prąd

Nie słabnie zainteresowanie programem „Mój Prąd”, realizowanym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W trzeciej edycji naboru wpłynęło już ponad 110 tysięcy wniosków z całego kraju o dotację na fotowoltaikę.

Zainteresowanie programem „Mój Prąd” jest tak duże, że jego budżet – dwukrotnie już powiększany do kwoty 1 mld 155 mln zł – jest de facto na wyczerpaniu. Powiadomienia mailowe w tej sprawie są systematycznie wysyłane do osób, które złożyły wnioski o dofinansowanie mikroinstalacji fotowoltaicznych jeszcze w poprzedniej edycji programu, w drugim naborze, a do tego momentu nie otrzymały finansowego wsparcia. Należy przy tym podkreślić, że regulamin programu nie dawał gwarancji otrzymania dofinansowania, gdyż obowiązuje zasada konkursowa, a alokacja pieniędzy, choć dwukrotnie zwiększana – o 100 mln zł i o 55 mln zł – siłą rzeczy musiała być ograniczona.

Z uwagi na fakt, że ogromna pula pieniędzy w obu poprzednich naborach została już wyczerpana i prawdopodobieństwo, że pewna grupa wnioskodawców nie znajdzie się w gronie beneficjentów drugiej edycji programu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zachęca do składania wniosków w aktualnie trwającym naborze, trzeciej edycji „Mojego Prądu”. Ponowne złożenie wniosków jest dodatkową możliwością dla osób, które najprawdopodobniej nie dostaną dotacji, a spełniają warunki regulaminowe trzeciej edycji. Warto z tym nie zwlekać, gdyż budżet tegorocznej edycji „Mój Prąd 3.0” w wysokości 534 mln zł pozwoli na dofinansowanie maksymalnie około 178 tys. mikroinstalacji fotowoltaicznych, a już ponad 110 tys. wniosków zostało złożonych. Dodać trzeba, że trwający od 1 lipca br. nabór wniosków potrwa do 22 grudnia albo do wyczerpania alokacji. Tymczasem zainteresowanie jest tak duże i dynamiczne (dziennie do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wpływa nawet 3-4 tys. wniosków!), że przy tym tempie składania dokumentów budżet trzeciej edycji programu „Mój Prąd” może wyczerpać się już do połowy września.

– Proponujemy zatem i jednocześnie zachęcamy, aby wnioskodawcy z drugiego naboru, którzy spełniają warunki regulaminu trzeciego naboru, a dotychczas nie otrzymali dofinansowania, skorzystali z dodatkowej szansy. Warto zarazem pamiętać, że zgodnie z regulaminem trzeciego naboru programu, wnioski należy składać wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem „Generatora Wniosków” dostępnego na naszej stronie internetowej. Dokumentacja wysyłana do nas w formie papierowej ze względów formalnych nie będzie mogła być rozpatrywana – wyjaśnia Maciej Chorowski, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. (kredo)

Nabór wniosków trwa przez cały wrzesień

Fundusz przedsiębiorcom

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił nabór wniosków na przedsięwzięcia polegające na zabudowie mikroinstalacji fotowoltaicznych. Chodzi o instalacje o mocy do 50 kW z terenu województwa śląskiego w ramach programu „50 kW na start”, wspierającego przedsięwzięcia z zakresu odnawialnych źródeł energii.

Beneficjentami programu są mikroprzedsiębiorcy oraz małe lub średnie przedsiębiorstwa, które mogą uzyskać dofinansowanie do 100 proc. kosztów kwalifikowanych zadania w tym w formie nieumarzalnej pożyczki w wysokości 90 proc. udzielonego dofinansowania oraz w formie dotacji do 10 proc. udzielonego dofinansowania. Warunkiem udzielenia przez fundusz dofinansowania w formie dotacji jest skorzystanie z dofinansowania w formie pożyczki w ramach programu „50 kW na start”. Wnioski wraz załącznikami należy składać w siedzibie funduszu w Katowicach. Z uwagi na sytuację epidemiczną w kraju, zaleca się jednak wysłanie dokumentów pocztą lub przesyłką kurierską. O terminie wpływu decyduje data dostarczenia wniosku do jednostki.

Nabór wniosków trwa przez cały wrzesień bądź do wyczerpania alokacji środków. Fundusz zastrzega sobie prawo do wstrzymania naboru w trakcie rundy w przypadku wyczerpania puli pieniędzy, a wynosi ona dla dotacji – 500 tys. zł, oraz dla pożyczki – 4,5 mln zł. Jak się dowiadujemy, dopuszcza się jednak możliwość zwiększenia kwoty środków przeznaczonej na program „50 kW na start”, jeśli zainteresowanie przedsiębiorców będzie duże. (kredo)

By „kopciuchów” było coraz mniej

Na gminy czekają bonusy

Ostatnia szansa dla gmin na dodatkowe środki finansowe w ramach pakietu zachęt w programie „Czyste Powietrze”. Do tej pory prawie dwa tysiące samorządów zdecydowało się m.in. na utworzenie i prowadzenie punktów konsultacyjno-informacyjnych na swoim terenie. Pozostałym jednostkom, które dotychczas wahały się ze zgłoszeniem i podpisaniem porozumienia o współpracy, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej po raz ostatni umożliwia takie rozwiązanie.

Termin zadeklarowania się w sprawie przystąpienia do programu mija 15 września, a możliwość skorzystania z finansowych zachęt, czyli zawarcia porozumienia lub aneksu do porozumienia w tym celu, upływa 30 września br. Obowiązuje pisemna forma zgłoszenia przez gminy do właściwych terytorialnie jednostek, w naszym przypadku jest to Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Na samorządy czeka w sumie ponad 100 mln zł na działania dotyczące programu „Czyste Powietrze”.
Nowe bonusy dla gmin składają się z trzech komponentów. System zachęt obejmuje wsparcie na utworzenie oraz bieżące funkcjonowanie punktów informacyjno-konsultacyjnych dla mieszkańców – do 30 tys. zł, nowe stawki za złożony wniosek o dofinansowanie z terenu gminy (150 zł przy podwyższonym poziomie dofinansowania i 50 zł przy podstawowym, a było to odpowiednio 100 zł i 0 zł) oraz do 16 mln zł na premiowanie gmin, które w danym roku wykażą się największą aktywnością pod względem liczby składanych wniosków w programie „Czyste Powietrze”. W ramach zachęt koszty kwalifikowane są od 1 kwietnia 2021 roku.

Dodatkowe wsparcie dla gmin ma przyczynić się do zwiększenia dostępności dla mieszkańców poszczególnych gmin oferty dotyczącej dofinansowania wymiany starych „kopciuchów”, a tym samym liczby składanych wniosków o dofinansowanie w ramach „Czystego Powietrza”, co wpłynie także na przyspieszenie tempa realizacji rządowego przedsięwzięcia. Szczegóły na temat programu oraz wzór porozumienia dla gmin dostępne są na stronie czystepowietrze.gov.pl w zakładce „Partnerzy/Dla gmin”. (kredo)

Punkt w Istebnej już działa

„Czyste Powietrze” bliżej górali

Mija miesiąc odkąd w gminie Istebna działa punkt konsultacyjno-informacyjny rządowego programu „Czyste Powietrze”. Uroczyste podpisanie porozumienia w tym zakresie miało miejsce w amfiteatrze „Pod Skocznią”. W Trójwsi gościli m.in. Tomasz Bednarek, prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wraz ze swoim zastępcą, Adamem Lewandowskim.

– Gmina Istebna, na podstawie zawartego porozumienia, wspomaga swoich mieszkańców w procesie składania wniosków o dofinansowanie oraz dokonuje ich wstępnej weryfikacji. Ułatwi to mieszkańcom dostęp do programu i usprawni jego wdrażanie na naszym terenie – mówi Łucja Michałek, wójt gminy Istebna. O tym, jak bardzo punkt w Trójwsi jest potrzebny, świadczy kolejka osób, jaka już w dniu podpisania porozumienia w Istebnej ustawiła się do przedstawicieli katowickiego funduszu, którzy przyjechali specjalnie po to, by udzielić góralom konsultacji i wszelkich informacji dotyczących programu „Czyste Powietrze”.

Przypomnijmy, że „Czyste Powietrze” to program skierowany do osób, które są właścicielami i współwłaścicielami domów jednorodzinnych czy wydzielonych lokali mieszkalnych. W jego ramach od 2018 roku wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej udzielają dofinansowań na wymianę, zakup i montaż źródła ciepła, instalację centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, mikroinstalację fotowoltaiczną, ocieplenie przegród budowlanych, stolarkę okienną i drzwiową czy przygotowanie dokumentacji projektowej bądź audytu energetycznego.

Założeniem programu, który ma być realizowany do 2029 roku, jest ograniczenie i zminimalizowanie emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery z domów jednorodzinnych, a ponadto ochrona środowiska, efektywne zarządzanie energią poprzez wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizację budynków. Dotacja może wynosić do 30 tys. zł dla podstawowego poziomu dofinansowania i 37 tys. zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania. (kredo)

Cisownica i jej tajemnice

„Nieznane oblicza cisownickiej przyrody” – to tytuł przewodnika spacerowego, wydanego przez gminę Goleszów i Stowarzyszenie Miłośników Cisownicy dzięki dofinansowaniu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. To również owoc starań mieszkańców urokliwego regionu, szczególnie rozmiłowanych w swojej małej ojczyźnie, a także efekt pracy specjalistów z zakresu nauk biologicznych, zwłaszcza botaniki.

– Dziś, w czasach znacznego przekształcenia siedlisk przyrodniczych i często drastycznego wpływu działalności człowieka na krajobraz, liczne walory gminy Goleszów, zarówno historyczne, geologiczne i przyrodnicze, zasługują na popularyzację. Docenienie i poznanie ich przez mieszkańców naszej gminy pozwoli na skuteczniejsze działania mające na celu ochronę bioróżnorodności na jej terenie. Nadal na naszym terenie odkrywane są nieznane wcześniej stanowiska wielu gatunków, niestety odnotowuje się również zanikanie kolejnych miejsc dotychczasowego występowania roślin oraz zwierząt, stąd konieczność publikacji, która zbierze istotne wiadomości na temat bogactwa przyrodniczego oraz posłuży jako przewodnik dla osób podążających szlakami turystycznymi przebiegającymi przez teren naszej gminy – mówi Sylwia Cieślar, wójt gminy Goleszów.

Książka jest pierwszym tak kompleksowym wydawnictwem prezentującym najważniejsze osobliwości przyrodnicze i atrakcje, które warto poznać w Cisownicy. Jej uzupełnieniem są liczne zdjęcia dokumentujące piękno natury, a dołączona do przewodnika mapa zachęca do wędrówek. Dodajmy, że publikacja pokazuje miejsca pozornie znane, ale jest duża szansa, że wielu mieszkańców czy turystów, przechodząc na przykład obok jakiegoś źródełka czy drzewa, nie jest świadomych ich wartości przyrodniczej czy skrywanej historii. I właśnie z takim zamiarem wydane zostały „Nieznane oblicza cisownickiej przyrody” – by przybliżyć ciekawostki będące na wyciągnięcie ręki i zainspirować do poszukiwania bliższych informacji o naturalnym bogactwie występującym w części gminy Goleszów. (kredo)

Remontuj z głową!

Mimo corocznych apeli, ciągle się to zdarza – niszczenie gniazd ptaków przy okazji remontów i termomodernizacji budynków. Ofiarami źle prowadzonych inwestycji często są jerzyki, ale nie tylko…

W zakamarkach budynków, w otworach wentylacyjnych czy w stropodachach, gnieżdżą się również wróble, gołębie miejskie, kawki, jaskółki oknówki, a nawet pustułki. Miejsca ich gniazdowania są szczególnie chronione w sezonie lęgowym, który przypada właśnie teraz. – Prowadzenie prac w okresie lęgowym często prowadzi do śmierci zwierząt, zarówno piskląt, jak i dorosłych osobników. Zdarza się, że dostęp do gniazd jest zamurowywany, przez co giną nie tylko pisklęta, ale również ich rodzice, próbujący za wszelką cenę dostać się do młodych – mówi Łukasz Zych, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach. Jeśli prace budowlane wiążą się z niszczeniem siedlisk gatunków chronionych, wówczas konieczne jest uzyskanie zezwolenia z tej instytucji. – Prowadzenie prac bez tej zgody jest złamaniem przepisów i wiąże się z koniecznością ich wstrzymania oraz możliwością poniesienia kary grzywny lub aresztu. W zezwoleniach tych zawsze określone zostają sposoby zabezpieczenia siedlisk, tak aby w wyniku prowadzonych prac zwierzęta nie ucierpiały. W wielu przypadkach nakazujemy również montaż budek lęgowych. Niestety, mimo wielu apeli przyrodników i ornitologów, ciągle otrzymujemy zgłoszenia niszczenia ptasich gniazd. Jedyne, co możemy zrobić, to zgłosić sprawę na policję i współpracować z nią w celu wyjaśnienia danego przypadku – tłumaczy Łukasz Zych.

Przypominamy więc zarządcom budynków i firmom wykonującym remonty o zachowaniu szczególnej ostrożności i podejmowaniu działań wyłącznie zgodnych z prawem, a także o odpowiednim przygotowaniu i prowadzeniu zadań. Nadzór nad inwestycjami powinni prowadzić ornitolodzy, a mieszkańcy winni być czujni i jeśli są świadkami niszczenia ptasich siedlisk, powinni zgłaszać te sprawy bezpośrednio na policję lub straż miejską. – Nawet, jeśli my otrzymamy takie zgłoszenie, możemy je jedynie przekazać, nie zawsze od razu. A czasem te kilka godzin oczekiwania może okazać się kluczowe do zatrzymania nielegalnie prowadzonych prac – dodaje Łukasz Zych. (kredo)