Tym razem radość w Wiśle Czarnem
Siła źródeł i… dofinansowania
W listopadzie odbyło się uroczyste otwarcie zielonej pracowni w Szkole Podstawowej nr 2 w Wiśle Czarnem. To ważny krok w rozwoju wiślańskiej placówki.
„Wisła – siła źródeł” to projekt, który został zrealizowany wspólnie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, a dzięki któremu uczniowie z podstawówki w Czarnem będą mogli poznawać i lepiej zrozumieć otaczający ich świat oraz zgłębiać wiedzę o tym, jak ważna jest ekologia i dbanie o środowisko przy pomocy nowoczesnych środków dydaktycznych.
Całkowity koszt zadania wyniósł 60 000 zł, z czego dotacja otrzymana z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach sięgnęła 48 000 zł, a wkład własny gminy Wisła – 12 000 zł.
Oficjalnego otwarcia i przecięcia wstęgi do pracowni dokonały wspólnie: zastępczyni burmistrza perły Beskidów Katarzyna Czyż-Kaźmierczak, dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 2 Alicja Pieszka oraz Ewa Cofała – kierownik zespołu Ochrony Przyrody, Edukacji Ekologicznej i Profilaktyki Zdrowotnej przy Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
W sali odbywają się zajęcia z geografii, biologii, przyrody i edukacji regionalnej. Mamy nadzieję, że nowa pracownia przypadnie do gustu uczniom i nauczycielom. (mc)
Naciągają na „Czyste Powietrze”. Uważaj!
Amatorzy cudzej własności nie przebierają w środkach, by wydobyć z naszych kieszeni pieniądze, i to jak najwięcej. Zdarza się, że podają się za operatorów czy firmy współpracujące z programem „Czyste Powietrze”. Bądź czujny i uważaj! To mogą być oszuści.
W ostatnim czasie do wielu mieszkańców powiatu cieszyńskiego dzwonią i piszą „firmy”, które zapraszają na spotkanie i nakłaniają do współpracy, powołując się na partnerstwo w programie, a często też bezprawnie posługując się znakami graficznymi „Czystego Powietrza” czy instytucji zarządzających programem. Warto w takich wypadkach zachować ostrożność, nie składać żadnych deklaracji, tym bardziej nie podejmować żadnych decyzji finansowych, a o „wykonawcę”, który do nas dzwoni, pisze czy puka do naszych drzwi, zapytać w gminie. I niech nie zmyli nas fakt, że spotkanie konsultacyjne dla mieszkańców jest organizowane w wynajętej sali gminy czy urzędu…
Warto wiedzieć i przypominamy o tym kolejny raz, że ogólnopolski pogram „Czyste Powietrze” – pod nadzorem Ministerstwa Klimatu i Środowiska – wdrażany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, we współpracy z szesnastoma wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej – dla naszego terenu jest to Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach – a także z gminami w całej Polsce oraz wybranymi bankami. Listę wszystkich instytucji, w tym gmin prowadzących punkty konsultacyjno-informacyjne „Czystego Powietrza” i banków oferujących kredyt na „Czyste Powietrze”, można znaleźć na oficjalnej stronie programu: czystepowietrze.gov.pl Co ważne, katowicki fundusz nie promuje w swoim programie konkretnych urządzeń i materiałów, ani firm wykonawczych czy instalacyjnych, dlatego zawsze należy sprawdzać, z kim podejmujemy współpracę i co wybieramy, bo robimy to na własne ryzyko.
Obecnie co prawda Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzą dwa pilotaże operatorów programu „Czyste Powietrze”, którzy są uprawnieni, na podstawie stosownych umów lub porozumień, do wspierania beneficjentów w uzyskaniu dotacji, przeprowadzeniu i rozliczeniu przedsięwzięcia, ale tylko w dwóch województwach – małopolskim i świętokrzyskim. W żadnym innym województwie nie są prowadzone tego typu oficjalne programy operatorskie, dlatego jeszcze raz podkreślamy- bądź uważny, gdy ktoś puka do twoich drzwi i wspierając się znakiem graficznym programu czy nazywając się operatorem lub partnerem „Czystego Powietrza”, namawia do współpracy przy uzyskaniu dotacji na wymianę kopciucha i termomodernizację twojego domu. Są to nieuczciwe praktyki, wykorzystujące twoją niewiedzę i mogące skończyć się konsekwencjami finansowymi, na przykład będziesz musiał oddać zaliczki, które w twoim imieniu i za twoją zgodą pobierze nieuczciwy wykonawca.
Resort klimatu przy okazji informuje, że na bazie doświadczeń z dwóch wspomnianych pilotaży, pracuje nad ogólnopolskim programem operatorów „Czyste Powietrze”, którzy będą w zasięgu ręki wnioskodawców w każdym województwie. Takie rozwiązanie planowane jest do wprowadzenia na 2025 rok. O jego szczegółach z pewnościę będziemy informować na naszych łamach i na portalu Beskidzka24.pl Tymczasem apelujemy do naszych Czytelników jeszcze raz: uważaj, sprawdzaj i nie daj się naciągnąć nieuczciwym firmom! (kredo)
Na wiosnę nowa odsłona rządowego programu
„Czyste Powietrze” wymaga remontu
28 listopada br. wstrzymano przyjmowanie nowych wniosków w ramach rządowego programu „Czyste Powietrze”. W odświeżonej odsłonie zadebiutuje on na wiosnę 2025 roku. Wcześniej pomocy doczekają się powodzianie. Skąd ten krok? I co oznacza dla różnych grup beneficjentów?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformował, że rusza pierwsza duża modernizacja programu „Czyste Powietrze”, po sześciu latach od jego powstania. Celem tej zmiany, jak czytamy w oficjalnym komunikacie, jest naprawa programu i zabezpieczenie polskich gospodarstw domowych przed nadużyciami, tak by nadal działać na rzecz czystego powietrza i niższych rachunków za ogrzewanie dla Polek i Polaków. W ramach programu „Czyste Powietrze” obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej skupi się na pomocy powodzianom i na obsłudze wszystkich złożonych wniosków.
Przerwa dobrze wykorzystana
Co to oznacza w praktyce? „Czyste Powietrze” nadal trwa. W połowie grudnia ruszy nabór wniosków na termomodernizację domów na terenach województw dotkniętych powodzią. Jednocześnie cały czas są i będą wypłacane dotacje z programu. 28 listopada rozpoczęła się niezbędna przerwa w przyjmowaniu jedynie nowych wniosków. Nowa odsłona „Czystego Powietrza”, która wedle zapowiedzi pojawi się wiosną przyszłego roku, ma mieć jasne zasady i nowe źródło finansowania.
Dlatego, aby przeprowadzić potrzebny remont programu „Czyste Powietrze” i jednocześnie uruchomić w połowie grudnia specjalny program skierowany do mieszkańców terenów dotkniętych powodzią, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w uzgodnieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, podjął decyzję o wprowadzeniu przerwy w przyjmowaniu nowych wniosków przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Ten czas przerwy zostanie wykorzystany na obsługę dotychczas złożonych wniosków – będzie to zatem dalej okres intensywnej realizacji programu.
Warto dodać, że od początku realizacji programu do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej wpłynęło już ponad 1 milion wniosków na kwotę 37 mld zł, w tym podpisanych umów jest ponad 820 tys. na ok. 26 mld zł. Dotychczas wypłacono niemal 14 mld zł dla 650 tys. beneficjentów.
300 mln zł dla powodzian
– Naszym najważniejszym celem jest poprawa jakości powietrza, ale także musimy ochronić przed nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami Polki i Polaków, by nie narażać ich na konieczność zwrotu dotacji lub rachunki grozy. Jednocześnie w ramach programu „Czyste Powietrze”, skupiamy się teraz na tak ważnej pomocy dla mieszkańców województw dotkniętych powodzią – podkreśla Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, we współpracy z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, przygotował w ramach programu „Czyste Powietrze” specjalny program dotacji do termomodernizacji domów w czterech województwach dotkniętych powodzią: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i śląskim. Zabezpieczono na ten cel 300 mln zł. Program przewiduje uproszczoną, skróconą procedurę wnioskowania o dotacje. Nabór wniosków od powodzian ma rozpocząć się w połowie grudnia.
Jak czytamy w komunikacie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jesienią 2023 r. program „Czyste Powietrze” nie miał zapewnionego finansowania. Obecny rząd odblokował w styczniu br. środki z KPO – 13,9 mld zł oraz w kwietniu z FEnIKS – 7,6 mld zł. Teraz trwają prace nad długofalowym planem finansowania programu. Przygotowywany jest wniosek do Europejskiego Banku Inwestycyjnego na kwotę 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego, która umożliwi finansowanie programu po wykorzystaniu środków FEnIKS.
Służyć przede wszystkim społeczeństwu
– Chcemy położyć kres nadużyciom w programie „Czyste Powietrze”. Przeprowadziliśmy wzmożone kontrole, skutki nieprawidłowości to oddawane dotacje (wraz z odsetkami) lub zmniejszenie dofinansowania. Trzeba skończyć ze 100-procentowym dofinansowaniem na kilka domów, z wielokrotnym zawyżaniem rachunków przez nieuczciwych wykonawców za usługi i materiały, z wymuszaniem pełnomocnictwa, na podstawie którego firmy dostawały zaliczkę na swój rachunek, znikały z rynku, a cała odpowiedzialność spadała na nieświadomego beneficjenta – wyjaśnia zastępca prezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Robert Gajda.
Od kilku miesięcy trwa kompleksowy przegląd programu „Czyste Powietrze”, którego elementem były m.in. analizy i konsultacje ukierunkowane na wypracowanie założeń nowego „Czystego Powietrza”. W dyskusji udział wzięło ok. 200 osób, w drugim etapie konsultacji nowa treść programu będzie przedstawiona opinii publicznej. Finalną wersję nowych zasad mamy poznać jeszcze w tym roku.
Kluczowe reformy
Nowe reguły „Czystego Powietrza” obejmą: obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy; limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów; dotacje dla rzeczywiście najuboższych; uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji; więcej kontroli na miejscu i pod okiem na firmy, które będą przyłapane na nieuprawnionym działaniu.
W systemie pojawią się operatorzy, którymi będą także gminy wspierające gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie. Ma to pomóc uniknąć zagrożeń związanych z naciągaczami i poprawi efektywność termomodernizacji, a więc da większą pewność niższych rachunków za ogrzewanie. W dalszych planach jest też lista rekomendowanych wykonawców, czyli sprawdzonych firm.
– Uprościmy proces pozyskania finansowania, by łatwiej można było skorzystać ze wsparcia. Przyspieszymy też obsługę wniosków i rozliczenie, by szybciej pieniądze trafiały na konta Polek i Polaków. Dzięki reformie, nowe Czyste Powietrze będzie kontynuowane na lepszych, zdrowych zasadach, tak by nadal działać na rzecz czystego powietrza i niższych rachunków za ogrzewanie – podsumowuje Robert Gajda.
Ponadto resort klimatu planuje powołać rządowy Komitet Koordynacyjny, który pomoże synchronizować działania administracji publicznej, by zwiększyć skuteczność podejmowanych działań w ramach programu „Czyste Powietrze”. (kredo)
Co ze złożonymi wnioskami i zaległościami w wypłatach dotacji?
Nabór wniosków w programie prowadzony jest wyłącznie w ramach limitów środków zagwarantowanych w budżecie programu, co oznacza, że dla przyjętych wniosków, które zostaną pozytywnie ocenione i zawartych już umów, które czekają na wpłatę środków, wszystkie wypłaty zostaną zrealizowane.
Co z osobami, które zrealizowały inwestycje i nie złożyły jeszcze wniosku?
Te osoby będą miały możliwość złożenia wniosku na nowych zasadach programu „Czyste Powietrze”, po ogłoszeniu naboru, który jest planowany w 2025 r.
Kontrole w programie „Czyste Powietrze”. Kogo dotyczą, co i kiedy może być kontrolowane?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej – samodzielnie lub przez podmioty zewnętrzne – mogą przeprowadzać kontrole przedsięwzięć realizowanych w ramach programu od daty złożenia wniosku o dofinansowanie, w trakcie realizacji oraz w okresie trwałości, tj. 5 lat od daty zakończenia przedsięwzięcia. Kontroli może zostać poddany sposób wykorzystania udzielonej dotacji, w tym miejsce realizacji przedsięwzięcia, a beneficjent zobowiązany jest wówczas udostępnić dokumenty związane z dotacją oraz budynek. Od kilku tygodni intensywność kontroli na miejscu jest dużo większa. Ta forma weryfikacji poprawności realizacji inwestycji będzie rozszerzana.
Jakie są konsekwencje kontroli, w której stwierdza się nieprawidłowości?
Realizacja przedsięwzięcia niezgodnie z umową, m.in. brak likwidacji źródeł ciepła lub zaniżanie dochodów, prowadzi do wypowiedzenia umowy i zwrotu dotacji wraz z odsetkami. Przy innych nieprawidłowościach możliwe jest zmniejszenie dotacji.
