Ekologia

Rośnie inflacja, rośnie dotacja

„Mój Prąd” – popularny program dotacji instalacji fotowoltaicznych z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – otrzyma wyższe dofinansowanie. Na jakie dopłaty mogą liczyć beneficjenci i kogo obejmie zmiana?

Zwiększenie dofinansowania spowodowane jest bieżącymi wydarzeniami w Polsce i poza granicami naszego kraju. Chodzi o sytuację gospodarczą, w tym wysoką inflację, a także o kryzys energetyczny w Europie. Rząd uznał, że rozwój odnawialnych źródeł energii to dobra recepta na rosnące na skutek wojny ceny energii. W efekcie zdecydowano o zwiększeniu dofinansowania w ramach rządowego programu „Mój Prąd” o 2 tys. zł, czyli do 6 tys. lub 7 tys. zł w przypadku przedsięwzięć z dodatkowymi elementami oraz magazynów energii do 16 tys. zł. A więc, w przypadku zgłoszenia do dofinansowania tylko mikroinstalacji PV, kwota dofinansowania wyniesie do 50 proc. kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 6 tys. zł. Natomiast w przypadku zgłoszenia do dofinansowania mikroinstalacji PV wraz z magazynem energii dofinansowanie wyniesie: do mikroinstalacji do 50 proc. kosztów kwalifikowanych nie więcej niż 7 tys. zł, a do magazynu energii do 50 proc. kosztów kwalifikowanych nie więcej niż 16 tys. zł. Z kolei dofinansowanie do magazynów ciepła oraz systemu HEMS/EMS (systemu zarządzania energią domową w domach posiadających mikroinstalacje), nie ulega zmianie.

Poziom dofinansowania w programie „Mój Prąd” zmieni się od 15 grudnia. Co ważne, wnioskodawcy, którzy otrzymali już wypłatę dofinansowania w poprzedniej wysokości, nie będą musieli składać nowego wniosku. Generalnie zmiany w poziomie dofinansowania obejmą osoby biorące udział w naborze wniosków do czwartej edycji programu „Mój Prąd”, w ramach którego przyjmowanie zgłoszeń trwa od 15 kwietnia. Dla wypłaconych już wniosków koszty kwalifikowane zostaną ponownie przeliczone względem nowego poziomu dofinansowania. Jeżeli wnioskodawcom będzie przysługiwać zwiększony poziom dofinansowania, wypłacona zostanie różnica pomiędzy otrzymaną dotacją a dopłatą, jaką otrzymałby wnioskodawca po zmianie poziomu dofinansowania. Jak informuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, te zmiany wymagają modyfikacji w dokumentach programu „Mój Prąd”, dlatego beneficjenci proszeni są o cierpliwość i wyrozumiałość.

Nabór wniosków został przedłużony i potrwa do 31 marca 2023 roku. W ramach programu „Mój Prąd na lata 2021-2023” zostało już wypłaconych 411 494 dofinansowań do projektów instalacji PV na kwotę dofinansowania wynoszącą 1 737 845 925 zł. Dzięki programowi udało się zredukować emisję dwutlenku węgla o 1 900 522 664 kg na rok. W województwie śląskim przyznano 44 762 dofinansowania do projektów instalacji PV, których łączna moc wynosi 263 970 w kW. To dane na dzień 28 listopada. (kredo)

Kopiec dla jeża

Jesień to czas intensywnych porządków w przydomowych ogródkach, miejskich parkach czy zieleńcach. Intensywne grabienie liści i składowanie ich w plastikowych workach nie służy jednak przyrodzie. Kopce opadłych liści mogą być bowiem naturalnym schronieniem dla jeży.

Jeże żywią się owadami, ślimakami i gryzoniami, które znajdują na trasie swoich wędrówek wśród traw, liści i krzewów. W momencie, gdy temperatura otoczenia spada do 10-15°C szukają miejsca na zimowy odpoczynek – najchętniej znajdują je w zebranych stertach opadłych liści. – Coraz popularniejszą praktyką wśród władz samorządowych jest zaniechanie porządkowania miejskich parków zasnutych dywanami opadłych liści, jest to działanie z korzyścią dla środowiska, do którego gorąco zachęcamy. Warstwa pozostawionych liści spełnia kilka ważnych funkcji i stanowi jesienny płaszcz ochronny dla dzikiej przyrody. Służy jako ochrona przed zimowym mrozem dla przyziemnego ekosystemu, gdzie poza jeżami żyją również inne zwierzęta, w tym bezkręgowce. Ponadto magazynuje wodę w glebie, a podczas rozkładu tworzy naturalny produkt użyźniający ziemię – mówi Przemysław Skrzypiec, zastępca regionalnego dyrektora ochrony środowiska w Katowicach i regionalny konserwator przyrody, dodając: – Liście powinny zostać zebrane jedynie z traktów pieszych, w pozostałych miejscach pozostawione tam, gdzie opadną naturalnie zgodnie z odwiecznym rytmem przyrody.
W domowym ogrodzie można liście przeznaczyć na kompost lub ułożyć w kopiec. Coraz popularniejsze stają się również specjalne budki dla jeży.

Warto dodać, że w Polsce występują dwa gatunki jeży – zachodni i wschodni, oba objęte są ochroną częściową. Oznacza to, że nie można niszczyć ich siedlisk, chwytać lub przetrzymywać. Największym zagrożeniem dla jeży jest ruch samochodowy. Szacuje się, że są one jednymi z najczęstszych ofiar kolizji samochodowych, dlatego przejeżdżając obok parku czy ogrodu, warto zwolnić i zachować ostrożność. W przypadku, gdy spotkamy jeża, który potrzebuje pomocy z uwagi na widoczne rany, aktywność w okresie zimowym lub też jego rozmiar wskazuje, że posiada masę wyraźnie niższą niż 500 gramów, nie pozostawajmy bierni. Należy wówczas skontaktować się z najbliższym ośrodkiem rehabilitacji zwierząt, gdzie otrzyma profesjonalną pomoc. (klk)

Nie budź nietoperza!

Zbliżająca się wielkimi krokami zima jest trudnym czasem dla wielu gatunków zwierząt. To także czas hibernacji nietoperzy. Dlatego ekolodzy apelują, aby aż do 15 kwietnia nie wchodzić do jaskiń, w której zimują te niezwykłe ssaki.

Nietoperze w naszym regionie przesypiają prawie pół roku, gromadząc wcześniej zasoby tłuszczu. Czas snu jest bardzo ważny dla ich przetrwania. Podczas okresu godowego dochodzi do zaplemnienia samic, natomiast dopiero wiosną rozpoczyna się proces zapłodnienia i rozwoju zarodków. Ten niesamowity mechanizm „opóźniający” zapłodnienie wykształcił się w drodze ewolucji, jest on u naszych nietoperzy nierozerwalnie związany z hibernacją. Każde zakłócenie jest ingerencją w przyszłe pokolenia tych pożytecznych latających ssaków.
Jak śpią nietoperze? Przede wszystkim mają obniżoną temperaturę ciała, co skutkuje znacznym spowolnieniem funkcji życiowych. Śpiąc, przylegają do siebie ciałami, co zmniejsza straty ciepła. Nietoperze wybudzają się w trakcie snu w sposób naturalny co pewien czas, aby napić się wody, załatwić pilne potrzeby fizjologiczne, czy też zmienić miejsce pobytu. Natura rozplanowała te pobudki w bardzo precyzyjny sposób i każde nadmiarowe wybudzenie, znacznie obniża szanse przeżycia do następnego sezonu. Blisko 90 proc. zgromadzonego tłuszczu zużywane jest podczas zimy tylko na takie przebudzenia. Podniesienie temperatury ciała do temperatury normalnej aktywności wiąże się z koniecznością wydatkowania znacznej, jak na tak małe zwierzę, ilości energii. Sygnałem do nadprogramowego przebudzenia może być nagły wzrost lub spadek temperatury otoczenia, hałas, dotyk, światło czy podmuch powietrza. Jeśli dodatkowe przebudzenia spowodują wyczerpanie się zapasów tłuszczu przed nastaniem wiosny, kończy się to śmiercią głodową zwierzęcia.

Pamiętajmy, że niezauważalna dla nas zmiana, bardzo mocno wpływa na zimujące ssaki, i nie są to tylko nietoperze. W jaskiniach mamy do czynienia z szeregiem innych gatunków zwierząt. Nietoperze, wybudzając się ze snu, wydają dźwięki, co może powodować efekt kaskadowy – wybudza z hibernacji inne osobniki. Dlatego ekolodzy apelują o niewchodzenie do jaskiń. Pamiętajmy też, że w przypadku jaskiń znajdujących się w rezerwatach przyrody obowiązuje całoroczny zakaz wejścia do tych obiektów, wyjątek stanowi Jaskinia Głęboka w rezerwacie przyrody Góra Zborów, która jest udostępniona na zasadach szczególnych. Wejście do jaskiń w okresie hibernacji nietoperzy wiąże się z naruszeniem przepisów ustawy o ochronie przyrody (płoszenie i niepokojenie gatunków objętych ochrona ścisłą) i może być objęte sankcjami karnymi w postaci aresztu lub grzywny. (klk)

Z pasterską nutą przez gronie

W Trójwsi Beskidzkiej, jedna po drugiej, mnożą się zielone pracownie, dofinansowane z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Tym razem ekologiczną klasę otwarto w Szkole Podstawowej nr 2 w Koniakowie Rastoce.

„Z pasterską nutą przez gronie” – taką nazwę otrzymała nowa zielona pracownia w gminie Istebna, poświęcona właśnie pasterstwu. Jej zadaniem jest wspieranie kreatywnego rozwoju dziecka poprzez wprowadzanie w tzw. proces dydaktyczny różnych stylów uczenia się. Zajęcia w nowej sali umożliwią uczniom zdobywanie wiedzy poprzez pracę w grupach i indywidualne rozwijanie swoich zainteresowań, pasji oraz poznawanie różnych zjawisk geograficznych, przyrodniczych i ekologicznych. Natomiast zajęcia z regionalizmu umocnią kształtowanie tożsamości kulturowej oraz uwrażliwią młode pokolenie na wartości i tradycje rodzinne. Będzie to możliwe dzięki m.in. nowoczesnym pomocom dydaktycznym i sprzętowi multimedialnemu, które trafiły do Koniakowa.

Nowa pracownia została dofinansowana kwotą 40 tys. zł w ramach konkursu „Zielona Pracownia 2022” z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Wkład własny w wysokości 10 tys. zł stanowiły pieniądze pozyskane z konkursu „Zielona Pracownia Projekt 2022”.
Otwarcie nowej klasy uświetniły występy artystyczne dzieci i młodzieży. Wśród gości nie zabrakło przedstawicieli lokalnego samorządu z wójt gminy Istebna, Łucją Michałek-Chudecką na czele, a także gości z Katowic – Jana Chrząszcza, wicewojewody śląskiego, Adama Lewandowskiego, wiceprezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, oraz Jacka Szczotki, wicekuratora oświaty.

– Dzięki pozyskanemu dofinansowaniu udało się stworzyć w Koniakowie Rastoce nowoczesną, interdyscyplinarną – na miarę XXI wieku – szkolną zieloną pracownię. Edukacja ekologiczna, wobec aktualnego stanu zagrożenia środowiska, negatywnych skutków wykorzystania przyrody i jej zasobów, staje się koniecznością. Podniesienie świadomości ekologicznej wśród młodego pokolenia to jedno z najpilniejszych zadań i wyzwań naszych czasów – podkreśla Łucja Michałek-Chudecka. (kredo)

Będą badania i doświadczenia

Uczniowie z Zaborza mieli powody do świętowania. Nowa, doskonale wyposażona, ekologiczna pracownia w ich szkole została właśnie otwarta! To pierwsza tego typu pracownia w gminie Chybie, która uzyskała dofinansowanie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Szkoła wzbogaciła się m.in. o zestaw komputerowy, monitor interaktywny, tablety dla uczniów, mikroskopy oraz globusy jak również pomoce dydaktyczne do badań i eksperymentów. Otwarcie pracowni uświetnił przygotowany przez uczniów program nawiązujący także do „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. Oklaskom nie było końca!
Prócz powitań, słów podziękowań m.in. od wójta gminy Janusza Żydka nie brakło także eksperymentów. Doświadczenia zostały zaprezentowane w nowej zielonej pracowni. Motywem przewodnim prezentacji była podróż w przeszłość.
Uczniowie wcielili się w postacie historyczne i w niecodzienny sposób zaprezentowali różne zjawiska fizyczne i chemiczne. Zarówno miejsce, jak i forma prezentacji zrobiły niemałe wrażenie na widzach.
(klk)

Olza była inspiracją

„U źródeł Olzy” – taką nazwę przyjęła kolejna „Zielona pracownia” w Trójwsi Beskidzkiej. Dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach udało się ją stworzyć w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Istebnej.

Uroczystość otwarcia nowej przestrzeni zgromadziła lokalne władze samorządowe, z Łucją Michałek-Chudecką na czele, a także przedstawicieli duchowieństwa, szkolnictwa i samorządu województwa śląskiego. Do Istebnej przyjechał m.in. Jan Chrząszcz, wicewojewoda śląski, Jacek Szczotka, śląski wicekurator oświaty, Adam Lewandowski, wiceprezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Nowo otwarta pracownia przyrodniczo-geograficzna umożliwi uczniom zdobywanie wiedzy o świecie poprzez możliwość obserwacji, badań i pomiarów oraz odkrywanie świata za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnej. Nawiązuje do rzeki Olzy, która jest przyrodniczym i kulturowym dziedzictwem regionu.
– Dzięki dofinansowaniu pozyskanemu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach szkoła może poszczycić się posiadaniem nowej sali przyrodniczo- geograficznej, która zaprasza do zdobywania i poszerzania wiedzy w tych dziedzinach nauki. Pracownia przeszła kapitalny remont. W ramach projektu zakupione zostały między innymi stanowiska mikroskopowe oraz pomoce naukowe. Uczniowie będą mogli również korzystać z nowoczesnych pomocy dydaktycznych i multimediów. Wszystko po to, aby rozwijać w nich wiedzę na temat ekologii, ochrony przyrody, a także pokazywać wartości przyrodnicze najbliższego im otoczenia – podkreśla Łucja Michałek-Chudecka.

Nadrzędnym celem, jaki przyświecał twórcom projektu pracowni i realizatorom ekologicznego przedsięwzięcia, jest rozwijanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za środowisko, którego człowiek stanowi ważne ogniwo. Nowa sala i jej wyposażenie pozwolą na stworzenie przestrzeni łączącej funkcjonalność, przyjazny klimat z innowacyjnymi rozwiązaniami nowoczesnej edukacji. – Mam nadzieję, że dla uczniów będzie to miejsce inspirujące do działań na rzecz ochrony środowiska i budujące świadomość ekologiczną, a także służące w Istebnej przez lata, a nauczycielom ułatwi pracę z młodymi ludźmi. W tak doposażonej sali nauka będzie z pewnością ogromną przyjemnością – dodaje Łucja Michałek.

Klasę udało się stworzyć w ramach dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w kwocie 40 tys. zł oraz konkursu „Zielona Pracownia Projekt 2022” w kwocie 10 tys. zł (kredo)

Wsparcie dla gmin

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach zachęca gminy do utworzenia punktów konsultacyjno-finansowych programu „Czyste Powietrze”. Termin na zawarcie porozumienia lub aneksu na nowych zasadach przedłużono do końca roku.

Przypomnijmy, że zwiększona została kwota za prowadzenie punktu konsultacyjno-finansowego do 35 tys. zł. Pozytywne zmiany dotyczą również zasad współpracy jednostek samorządu terytorialnego z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Są to m.in. uproszczenia sposobu rozliczania i wypłacania środków finansowych, a także większa przejrzystość zasad realizacji działań wspierających mieszkańców w procesie aplikacji i rozliczenia inwestycji w ramach programu „Czyste Powietrze”.
Warunkiem skorzystania z zachęt dla gmin jest pisemne zgłoszenie samorządu do właściwego terytorialnie wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz zawarcie porozumienia lub aneksu do już wcześniej podpisanego porozumienia. Wzory dokumentów, które można dostarczać, znajdują się na stronie internetowej katowickiego funduszu.

Obecnie w programie „Czyste Powietrze” jest już ponad 83 proc. samorządów w Polsce. Władze katowickiego funduszu przekonują, że udział gminy w programie „Czyste Powietrze” przekłada się na bezpieczeństwo energetyczne jej gospodarstw domowych. Efektywne energetycznie budynki to gwarancja zmniejszenia zapotrzebowania obiektu na energię nawet do 70 proc. stanu zastanego, to korzyść nie tylko środowiskowa, ale i wymierny zysk dla budżetów domowych.

– Zaangażowanie się gmin w promocję i budowanie przekonania o potrzebie termomodernizacji budynków wraz z wymianą źródła ciepła oraz pomoc w złożeniu wniosku o dofinansowanie przyniesie nie tylko wymierne korzyści w postaci zmniejszenia zużycia energii przy zachowaniu komfortu cieplnego, ale również, poprawę jakości powietrza, poprawę warunków życia i zdrowia mieszkańców. Zapraszamy wszystkie gminy, którym leży na sercu dobrostan swoich mieszkańców – zachęca Tomasz Bednarek, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. (kredo)