Ekologia

Można pomóc i lasom, i pszczołom

Kwiaty zamiast śmieci

Tony śmieci zalegające w lasach, raniące i zabijające zwierzęta, zatruwające środowisko… Coraz słabsze i masowo wymierające pszczoły, których siedliska są zagrożone i niszczone… To problemy, z którymi mierzy się cały świat, nasz kraj i nasz region również. Na szczęście nie brakuje wielu inicjatyw, które zachęcają do zmiany tego stanu rzeczy.

Fundacja Ekologiczna „Arka” z Bielska-Białej rozpoczęła właśnie akcję „Kwiaty zamiast śmieci”. Uczestnicząc w niej, można pomóc i zanieczyszczonej przyrodzie, i owadom. Wystarczy, że zbierzemy reklamówkę śmieci – w lesie, parku, nad rzeką czy gdziekolwiek, gdzie nie powinny się one znaleźć, a następnie zrobimy jej zdjęcie i dodamy na stronie www.kwiatyzasmieci.pl Wówczas Fundacja „Arka” wyśle nam paczkę nasion z kwiatami przyjaznymi dla pszczół i innych zapylaczy, które można wysiać w swoim ogrodzie czy nawet w donicy na balkonie.
– W „Arce” lubimy łączyć i współpracować. Dlatego cieszymy się, że udało się przygotować nam kolejną akcję łączącą temat zaśmiecenia naszych terenów przyrodniczych z pomocą pszczołom i innym owadom zapylającym – mówi Wojciech Owczarz, prezes „Arki” i pomysłodawca akcji, która dofinansowana jest przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Śmieci wyrzucane na terenach zielonych to nie tylko problem estetyczny. Na naszej bezmyślności cierpią także zwierzęta, głównie bezkręgowce, które wchodzą do butelek czy puszek po napojach i później nie mogą się z nich wydostać. Ponadto sarny ranią sobie nogi na rozbitych butelkach, a dziki jedzą różnorodne opakowania po jedzeniu. Lądujące w lasach odpady budowlane czy z zakładów naprawy samochodów doprowadzają natomiast do poważnego skażenia środowiska. Tymczasem coraz więcej badań naukowych wskazuje na to, że pobyt w lesie działa na nas leczniczo. Sprzątając las – po innych ludziach – możemy więc pomóc również sobie. A liczby są porażające. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, w 2019 roku w Polsce zlikwidowano 11 371 dzikich wysypisk, z których zebrano łącznie około 26 tys. ton odpadów komunalnych. Również działalność człowieka sprzyja wymieraniu pszczół. Tymczasem rośliny nie są w stanie bez nich sobie poradzić. Ponad 80 procent z nich jest przystosowana właśnie do zapylania przez owady, głównie pszczoły. Jeśli one wyginą, to prawdopodobnie nikt więcej ich nie zapyli. I jak twierdził już dawno temu Albert Einstein, ludzkości pozostaną już trzy czy cztery lata egzystencji… (kredo)

149 szkół w kolejce po pieniądze

Komu zielona pracownia?

Rozstrzygnięty został konkurs „Zielona Pracownia – Projekt 2022” skierowany do szkół podstawowych i średnich z województwa śląskiego, a organizowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W ósmej edycji przedsięwzięcia zgłoszeń było 149, spośród których jury wybrało 55 najbardziej ciekawych i wartościowych projektów ekopracowni.

Placówki edukacyjne otrzymają łącznie 546 842,95 zł na realizację swoich pomysłów. Dzięki tym pieniądzom wsparte zostanie utworzenie klas na potrzeby nauk przyrodniczych, biologicznych, ekologicznych, geograficznych, geologicznych czy chemiczno-fizycznych. Dodajmy, że maksymalna wysokość nagrody w konkursie nie mogła przekroczyć 20 proc. kosztu całkowitego wdrożenia projektu i stanowić więcej niż 10 tys. zł.

Wśród 55 projektów wybranych do dofinansowania znalazły się cztery z powiatu cieszyńskiego. 10 000 zł wywalczyła gmina Chybie na zieloną pracownię w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Zaborzu. 9 599,84 zł trafi do gminy Goleszów, która marzy o nowej klasie w Szkole Podstawowej im. Pawła Stalmacha w Bażanowicach. Szczęście kolejny raz – i to podwójnie – uśmiechnęło się do gminy Istebna, która zdobyła po 10 000 zł na pracownie, które powstaną w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Istebnej oraz w Szkole Podstawowej nr 2 w Koniakowie. (kredo)

Góra Bucze i jej tajemnice

W pierwszy dzień wiosny 50 pierwszoklasistów ze Szkoły Podstawowej nr 5 w Cieszynie obserwowało podczas wycieczki budzącą się do życia przyrodę w Górkach Wielkich. W trasę w kolejne dni ruszyło także 40 trzecio- i czwartoklasistów z cieszyńskiej szkoły.

– W czasie czterogodzinnej przygody przyrodniczej uczniowie mogli poznawać pojawiające się pierwsze okazy roślin na ścieżce przyrodniczej objętej zespołem przyrodniczo-krajoznawczym „Góra Bucze”. Pierwsze gatunki kwiatów, które mieli okazję zobaczyć i poznać, to miodunka ćma, przylaszczka, podbiał, wawrzynek wilczełyko oraz ziarnopłon wiosenny – opowiada Jan Machała, instruktor ochrony przyrody.

Dzieci miały także okazję zobaczyć dwadzieścia pomników przyrody w gatunkach grabów, jesionów, dębów oraz buków. – Tablice poglądowe rozmieszczone na ścieżce znacznie pomogły przybliżyć dzieciom walory przyrodnicze obiektu chronionego. Ze szczytu góry Bucze zeszliśmy do dworu Kossaków, po drodze „podziwiając” prawie ruinę dawnej stanicy harcerskiej. Na koniec mieliśmy kilka zabaw na terenie pięknego parku Zofii Kossak. Szczególnie zauroczyły nas swą potęgą dwie olbrzymie robinie akacjowe – mówi Jan Machała.

W grupie młodszej w zorganizowanym konkursie zwyciężyła Zuzanna Wróblewska. Drugie miejsce ex aequo zajęli: Antoni Laszczak, Selena Luczak, Paweł Syrokosz. W grupie starszej wygrała Amelia Juroszek. Po piętach deptała jej Lidia Karol, Paulina Kotowicz i Nadia Chmiel. (klk)

Szkoły zyskały czas na walkę o dotację

Chcą, by było zielono

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach wydłuża termin składania wniosków w konkursie „Zielona Pracownia 2022”. Szkoły i organy je prowadzące zyskały czas, by powalczyć o pieniądze na stworzenie nowoczesnych pracowni.

Zmiany w regulaminach sztandarowych konkursów organizowanych przez katowicki fundusz zostały wprowadzone ze względu na sytuację epidemiczną. Pierwsza z nich dotyczy terminu rozstrzygnięcia konkursu „Zielona Pracownia – Projekt 2022”, który został wydłużony do 14 marca. Dla wnioskodawców nie ma to jednak większego znaczenia, gdyż na zgłoszenia jest już za późno – były one przyjmowane do 31 stycznia. Fundusz potrzebuje teraz czasu, by je przeanalizować i ocenić.

Druga modyfikacja dotyczy wspomnianego na wstępie konkursu „Zielona Pracownia 2022”. W tym przypadku wnioski można składać od 1 marca, a termin został wydłużony do 15 kwietnia do 15.30. Przypomnijmy, że konkurs jest skierowany do organów prowadzących placówki oświatowe z terenu województwa śląskiego. Jego celem jest dofinansowanie w formacji dotacji wniosków dotyczących utworzenia pracowni na potrzeby nauk przyrodniczych, biologicznych, ekologicznych, geograficznych, chemiczno-fizycznych czy geologicznych w klasach IV-VIII szkół podstawowych oraz w szkołach średnich. Dotacja będzie udzielana w zależności od możliwości finansowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach do wysokości 80 proc. kosztów kwalifikowanych, ale z zastrzeżeniem, że maksymalnie może to być 40 tys. zł.

W powiecie cieszyńskim z powodzeniem funkcjonuje około 10 „zielonych pracowni”, powstałych dzięki finansowemu wsparciu funduszu w Katowicach. W ubiegłym roku dwie uruchomiono w gminie Istebna (na zdjęciu otwarcie zielonej pracowni w Szkole Podstawowej im. Stanisława Wyspiańskiego w Koniakowie) i jedną w gminie Skoczów. (kredo)

„50 kW na start” – czas start!

Panele dla przedsiębiorców

Dofinansowania do fotowoltaiki zachęcają do korzystania z tego źródła energii. Po dotacje sięgają zarówno właściciele domów jednorodzinnych, jak i przedsiębiorcy. Dla tych drugich przygotowany został program „50 kW na start”. W jego ramach Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłosił nabór wniosków.

Program „50 kW na start” wspiera przedsięwzięcia z zakresu odnawialnych źródeł energii dla przedsiębiorców z terenu województwa śląskiego. W bieżącej edycji nastąpiła zmiana beneficjentów, czyli grona osób, do których skierowana jest propozycja. W tym roku o dotacje mogą postarać się wszyscy przedsiębiorcy, zgodnie z Załącznikiem I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 roku uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Zgodnie z zamieszczoną tam definicją, za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. Zalicza się tu w szczególności osoby prowadzące działalność na własny rachunek oraz firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, a także spółki lub stowarzyszenia prowadzące regularną działalność gospodarczą.
Dofinansowanie może objąć nawet do 100 proc. kosztów kwalifikowanych zadania. Jest ono udzielane w formie nieumarzalnej pożyczki w wysokości 90 proc. udzielonego dofinansowania, oprocentowanej 0,95 s.r.w., lecz nie mniej niż 3 proc. w stosunku rocznym oraz w formie dotacji do 10 proc. udzielonego dofinansowania. Warunkiem udzielenia przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowania w formie dotacji jest skorzystanie z dofinansowania w formie pożyczki w ramach programu. Wnioski wraz załącznikami należy składać w siedzibie instytucji w Katowicach.

Pierwszy nabór ruszył 15 lutego i potrwa do końca marca. Drugi rozpocznie się 1 kwietnia i potrwa do 30. dnia tego miesiąca, a trzeci odbędzie się w maju – od 1 do 31. Fundusz zastrzega sobie prawo do wstrzymania naboru w trakcie rundy w przypadku wyczerpania alokacji środków przewidzianych w programie. A kwota ta wynosi 1 mln zł w formie dotacji i 9 mln zł w formie pożyczki. Możliwe jest, że pula zostanie zwiększona.
Z uwagi na sytuację epidemiczną w kraju, zalecane jest nadanie wniosku za pośrednictwem platformy ePUAP, pocztą lub przesyłką kurierską. O terminie wpływu decyduje data dostarczenia wniosku do katowickiego funduszu. (kredo)

Goleszowskie budynki czeka energetyczny lifting

Będzie cieplej

Pół miliona złotych – tyle trafi do gminy Goleszów dzięki Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Pieniądze pomogą w modernizacji kolejnych budynków wielorodzinnych.

Gmina złożyła projekt w ramach programu zmniejszania emisyjności gospodarki, który został pozytywnie oceniony. Gminie przyznano dofinansowanie w wysokości przeszło 500 tys. zł. Głównym celem projektu jest podniesienie efektywności energetycznej m.in. poprzez redukcję zużycia paliw stałych oraz zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło w poszczególnych mieszkaniach.

Dwa należące do gminy budynki w Cisownicy na ul. Cisowej 54 oraz w Goleszowie przy ul. Szkolnej 5 przejdą kompleksową modernizację energetyczną. Poprawią się warunki w 22 gospodarstwach domowych. – Działania przyczynią się do wzrostu efektywności energetycznej i oszczędności energii w powyższych budynkach, a w konsekwencji również niższych kosztów ponoszonych przez mieszkańców. To kolejny etap redukcji emisji gazów cieplarnianych i tym samym ochrona środowiska naturalnego – skomentowała wójt gminy Goleszów, Sylwia Cieślar. (klk)

„Czyste Powietrze” po raz trzeci

25 stycznia ruszył nabór wniosków dla osób uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania w ramach trzeciej części programu „Czyste Powietrze”. Wielu na ten moment czekało.

Beneficjentem części trzeciej programu może zostać osoba, która spełnia dwa podstawowe warunki. Po pierwsze, musi być właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Druga kwestia dotyczy pieniędzy. Przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie powinien przekroczyć 900 zł w przypadku gospodarstwa wieloosobowego i 1260 zł dla gospodarstwa jednoosobowego. Osoba starająca się o wsparcie z „Czystego Powietrza” może również posiadać ustalone prawo do otrzymywania zasiłków: stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Ten fakt powinien być potwierdzony w zaświadczeniu wydanym na wniosek beneficjenta przez wójta, burmistrza czy prezydenta miasta, zawierającym wskazanie rodzaju zasiłku i okresu, na który został przyznany. Zasiłek musi przysługiwać w każdym z kolejnych sześciu miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.
Ponadto, w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę, która przedstawiła zaświadczenie o przeciętnym miesięcznym dochodzie na jednego członka jej gospodarstwa domowego, roczny jej przychód, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej za rok kalendarzowy, za który ustalony został przeciętny miesięczny dochód wskazany w zaświadczeniu, nie powinien przekroczyć dwudziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów obowiązującym w grudniu roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie.
soba, która zamierza złożyć wniosek o przyznanie najwyższego poziomu dofinansowania do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, powinna uzyskać od włodarza swojej gminy czy miasta zaświadczenie o wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na jednego członka jej gospodarstwa domowego albo zaświadczenie o ustalonym prawie do otrzymywania zasiłków stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Dokument powinien być wydany najpóźniej w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie. Złożenie wniosku o dofinansowanie w ramach trzeciej części programu jest uwarunkowane posiadaniem jednego z wymienionych zaświadczeń. Warto podkreślić, że nabór nie dotyczy budynków wielorodzinnych oraz budynków nowo budowanych.
Przypomnijmy, że w naborze do trzeciej części programu, wprowadzonej z myślą o mniej majętnych beneficjentach, maksymalna kwota dotacji dla całego przedsięwzięcia będzie mogła wynieść do 69 tys. zł. (kredo)

Efektowne korkociągi bielików

Jedne ptaki na czas zimy wylatują do cieplejszych krajów, inne mocno ograniczają swoją aktywność. Tymczasem mamy w naszym kraju ptaki, które zimą budują gniazda lub nawet wychowują pisklęta. Takim przykładem może być krzyżodziób, pięknie ubarwiony ptak z rodziny łuszczykowatych. Ale chętnych na zimowe gody jest więcej.

Dzieje się tak wtedy, gdy ptaki mają zapewnioną dostępność i obfitość pokarmu. Należą do nich nasiona drzew iglastych, wyłupywane z szyszek. Początek roku to także intensywny czas przygotowań do lęgów niektórych ptaków szponiastych, takich jak bieliki. Warto dodać, że bielik, wbrew powszechnie panującej opinii, to nie orzeł, tylko największy w Polsce ptak należący do rodziny jastrzębiowatych.

Już jesienią poprzedzającą sezon lęgowy para bielików może zacząć budować gniazdo. Gałęzie dokładają przez cały rok, również zimą. W swoim rewirze, a bieliki to ptaki mocno terytorialne, ptaki często mają nawet kilka gniazd, przeważnie od 2 do 5. Zima to dla bielików również czas widowiskowych toków w powietrzu. Mimo olbrzymich rozmiarów (rozpiętość skrzydeł bielików dochodzi do 2,5 metra!) ptaki te prezentują się wówczas z wielką gracją. Najpierw wzbijają się wysoko ponad gniazdo, by po chwili rzucić się, wirując w dół. Przypomina to korkociąg – efektowną figurę znaną z akrobacji lotniczych.

Po udanych tokach samica bielika składa w gnieździe jaja również dość wcześnie – w lutym lub w marcu. Wysiadujących ptaków nie można niepokoić. Taka presja może powodować nawet utratę lęgu. W celu ochrony tych rzadkich okazów wokół gniazd ustanawia się strefy ochronne. Strefy te mają promienie do 200 (strefa ochrony całorocznej) lub 500 metrów (strefa ochrony okresowej) od gniazda. W strefie całorocznej zabronione jest przebywanie osób, z wyjątkiem właściciela nieruchomości i osób sprawujących nadzór, wycinanie drzew i krzewów oraz zmienianie stosunków wodnych, w tym także w ramach gospodarki leśnej, przez cały rok. W strefie ochrony okresowej taka działalność jest możliwa jedynie w ograniczonym zakresie poza sezonem lęgowym bielika. Dla ochrony bielika, w województwie śląskim wyznaczonych zostało 18 takich stref. (klk)