Ekologia

Punkt w Istebnej już działa

„Czyste Powietrze” bliżej górali

Mija miesiąc odkąd w gminie Istebna działa punkt konsultacyjno-informacyjny rządowego programu „Czyste Powietrze”. Uroczyste podpisanie porozumienia w tym zakresie miało miejsce w amfiteatrze „Pod Skocznią”. W Trójwsi gościli m.in. Tomasz Bednarek, prezes zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, wraz ze swoim zastępcą, Adamem Lewandowskim.

– Gmina Istebna, na podstawie zawartego porozumienia, wspomaga swoich mieszkańców w procesie składania wniosków o dofinansowanie oraz dokonuje ich wstępnej weryfikacji. Ułatwi to mieszkańcom dostęp do programu i usprawni jego wdrażanie na naszym terenie – mówi Łucja Michałek, wójt gminy Istebna. O tym, jak bardzo punkt w Trójwsi jest potrzebny, świadczy kolejka osób, jaka już w dniu podpisania porozumienia w Istebnej ustawiła się do przedstawicieli katowickiego funduszu, którzy przyjechali specjalnie po to, by udzielić góralom konsultacji i wszelkich informacji dotyczących programu „Czyste Powietrze”.

Przypomnijmy, że „Czyste Powietrze” to program skierowany do osób, które są właścicielami i współwłaścicielami domów jednorodzinnych czy wydzielonych lokali mieszkalnych. W jego ramach od 2018 roku wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej udzielają dofinansowań na wymianę, zakup i montaż źródła ciepła, instalację centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, mikroinstalację fotowoltaiczną, ocieplenie przegród budowlanych, stolarkę okienną i drzwiową czy przygotowanie dokumentacji projektowej bądź audytu energetycznego.

Założeniem programu, który ma być realizowany do 2029 roku, jest ograniczenie i zminimalizowanie emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery z domów jednorodzinnych, a ponadto ochrona środowiska, efektywne zarządzanie energią poprzez wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizację budynków. Dotacja może wynosić do 30 tys. zł dla podstawowego poziomu dofinansowania i 37 tys. zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania. (kredo)

Cisownica i jej tajemnice

„Nieznane oblicza cisownickiej przyrody” – to tytuł przewodnika spacerowego, wydanego przez gminę Goleszów i Stowarzyszenie Miłośników Cisownicy dzięki dofinansowaniu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. To również owoc starań mieszkańców urokliwego regionu, szczególnie rozmiłowanych w swojej małej ojczyźnie, a także efekt pracy specjalistów z zakresu nauk biologicznych, zwłaszcza botaniki.

– Dziś, w czasach znacznego przekształcenia siedlisk przyrodniczych i często drastycznego wpływu działalności człowieka na krajobraz, liczne walory gminy Goleszów, zarówno historyczne, geologiczne i przyrodnicze, zasługują na popularyzację. Docenienie i poznanie ich przez mieszkańców naszej gminy pozwoli na skuteczniejsze działania mające na celu ochronę bioróżnorodności na jej terenie. Nadal na naszym terenie odkrywane są nieznane wcześniej stanowiska wielu gatunków, niestety odnotowuje się również zanikanie kolejnych miejsc dotychczasowego występowania roślin oraz zwierząt, stąd konieczność publikacji, która zbierze istotne wiadomości na temat bogactwa przyrodniczego oraz posłuży jako przewodnik dla osób podążających szlakami turystycznymi przebiegającymi przez teren naszej gminy – mówi Sylwia Cieślar, wójt gminy Goleszów.

Książka jest pierwszym tak kompleksowym wydawnictwem prezentującym najważniejsze osobliwości przyrodnicze i atrakcje, które warto poznać w Cisownicy. Jej uzupełnieniem są liczne zdjęcia dokumentujące piękno natury, a dołączona do przewodnika mapa zachęca do wędrówek. Dodajmy, że publikacja pokazuje miejsca pozornie znane, ale jest duża szansa, że wielu mieszkańców czy turystów, przechodząc na przykład obok jakiegoś źródełka czy drzewa, nie jest świadomych ich wartości przyrodniczej czy skrywanej historii. I właśnie z takim zamiarem wydane zostały „Nieznane oblicza cisownickiej przyrody” – by przybliżyć ciekawostki będące na wyciągnięcie ręki i zainspirować do poszukiwania bliższych informacji o naturalnym bogactwie występującym w części gminy Goleszów. (kredo)

Remontuj z głową!

Mimo corocznych apeli, ciągle się to zdarza – niszczenie gniazd ptaków przy okazji remontów i termomodernizacji budynków. Ofiarami źle prowadzonych inwestycji często są jerzyki, ale nie tylko…

W zakamarkach budynków, w otworach wentylacyjnych czy w stropodachach, gnieżdżą się również wróble, gołębie miejskie, kawki, jaskółki oknówki, a nawet pustułki. Miejsca ich gniazdowania są szczególnie chronione w sezonie lęgowym, który przypada właśnie teraz. – Prowadzenie prac w okresie lęgowym często prowadzi do śmierci zwierząt, zarówno piskląt, jak i dorosłych osobników. Zdarza się, że dostęp do gniazd jest zamurowywany, przez co giną nie tylko pisklęta, ale również ich rodzice, próbujący za wszelką cenę dostać się do młodych – mówi Łukasz Zych, rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach. Jeśli prace budowlane wiążą się z niszczeniem siedlisk gatunków chronionych, wówczas konieczne jest uzyskanie zezwolenia z tej instytucji. – Prowadzenie prac bez tej zgody jest złamaniem przepisów i wiąże się z koniecznością ich wstrzymania oraz możliwością poniesienia kary grzywny lub aresztu. W zezwoleniach tych zawsze określone zostają sposoby zabezpieczenia siedlisk, tak aby w wyniku prowadzonych prac zwierzęta nie ucierpiały. W wielu przypadkach nakazujemy również montaż budek lęgowych. Niestety, mimo wielu apeli przyrodników i ornitologów, ciągle otrzymujemy zgłoszenia niszczenia ptasich gniazd. Jedyne, co możemy zrobić, to zgłosić sprawę na policję i współpracować z nią w celu wyjaśnienia danego przypadku – tłumaczy Łukasz Zych.

Przypominamy więc zarządcom budynków i firmom wykonującym remonty o zachowaniu szczególnej ostrożności i podejmowaniu działań wyłącznie zgodnych z prawem, a także o odpowiednim przygotowaniu i prowadzeniu zadań. Nadzór nad inwestycjami powinni prowadzić ornitolodzy, a mieszkańcy winni być czujni i jeśli są świadkami niszczenia ptasich siedlisk, powinni zgłaszać te sprawy bezpośrednio na policję lub straż miejską. – Nawet, jeśli my otrzymamy takie zgłoszenie, możemy je jedynie przekazać, nie zawsze od razu. A czasem te kilka godzin oczekiwania może okazać się kluczowe do zatrzymania nielegalnie prowadzonych prac – dodaje Łukasz Zych. (kredo)

Punkty konsultacyjne w gminach

Pomogą i doradzą

Program „Czyste Powietrze” to szansa dla mieszkańców na wsparcie finansowe związane z termomodernizacją domów jednorodzinnych oraz wymianą starych źródeł ogrzewania. Aby ułatwić właścicielom budynków uzyskanie dofinansowania, w pomoc włączają się samorządy.

Dzięki podpisanym porozumieniom z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, mieszkańcy danej gminy mogą zgłaszać się bezpośrednio do punktu konsultacyjno-informacyjnego zlokalizowanego w urzędzie.

Wiele osób, mimo uproszczenia zasad programu, ma problem z wypełnieniem dokumentów. Obecnie pomoc można uzyskać w 1860 gminach, w tym 120 na terenie działania WFOŚiGW w Katowicach. Dzięki dobrowolnym porozumieniom, urzędnicy na miejscu pomagają mieszkańcom wypełniać wnioski, w tym także skompletować wymagane załączniki, doradzają i udzielają niezbędnych informacji na temat programu „Czyste Powietrze”. W ramach działania punktu mieszkańcy mogą bezpośrednio zasięgnąć informacji od przeszkolonych w tym zakresie pracowników obsługi punktu oraz skorzystać z możliwości złożenia wniosku o podstawowy i podwyższony poziom dofinansowania m.in do wymiany źródeł ciepła, ocieplenia przegród budowlanych, wymiany stolarki okiennej i drzwiowej.

Zainteresowanie programem jest olbrzymie. Porozumienie z WFOŚiGW w Katowicach podpisały już w regionie: Cieszyn, Chybie i Skoczów. Kolejne punkty powstały niedawno w Strumieniu oraz Zebrzydowicach. I tak w Strumieniu punkt został otwarty 29 czerwca. Jest on zlokalizowany w siedzibie Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury. Porady dla mieszkańców są udzielane po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym pod numerem 506 868 113.
Z kolei biuro w gminie nad Piotrówką czynne jest od 1 lipca dwa dni w tygodniu – w środy w godz. 8.00-13.00 oraz czwartki od 12.00 do 17.00. Mieszkańcy gminy Zebrzydowice, chcący skorzystać z bezpośredniej pomocy przy wypełnianiu wniosku, proszeni są o wcześniejszy kontakt telefoniczny pod numerami: 660519106 oraz 790402577 w celu umówienia konsultacji.

Co więcej, w związku z ogromnym zainteresowaniem udziałem w programie, wójt Chybia, Janusz Żydek, zdecydował wprowadzić dodatkowy dzień obsługi klientów. Od 22 czerwca punkt jest czynny we wtorki od godz. 9.30 do 16.30, w środy i czwartki w godz. 8.30-15.30. Chętni proszeni są o wcześniejsze umówienie terminu wizyty pod tel. 503036151.

„Czyste Powietrze” to pierwszy w historii Polski tak szeroki program rządowy związany z poprawą jakości powietrza, w ramach którego możliwe jest udzielenie wsparcia dla termomodernizacji domów jednorodzinnych oraz wymiany starych źródeł ogrzewania. Jego najważniejszym celem jest ograniczenie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, które powstają na skutek ogrzewania domów jednorodzinnych słabej jakości paliwem w przestarzałych piecach. Program „Czyste Powietrze” ma służyć przede wszystkim poprawie stanu powietrza w Polsce poprzez zwiększenie efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych, a także poprzez zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń do powietrza. (klk)

Tablice podpowiadają, co robić

Quady kontra tufy

W powiecie cieszyńskim pojawiły się tablice informujące o tym, jak chronić Cieszyńskie Źródła Tufowe, które są zagrożone m.in. przez rozjeżdżające je quady, motocykle crossowe i samochody terenowe.

Cieszyńskie Źródła Tufowe należą do sieci Natura 2000. W ich skład wchodzą cztery obszary aktywnych źródlisk z depozycją martwicy wapiennej. Nazwa obszaru wzięła się od tufu wapiennego, skały osadowej, powstałej w wyniku reakcji chemicznej, w której często występują szczątki zwierząt i roślin. Ostoja obejmuje cztery, niepołączone ze sobą enklawy – Morzyk w gminie Jasienica, Las Grabicz w gminie Goleszów, Las Kamieniec w gminie Dębowiec (na zdjęciu) i Skarpę Wiślicką w gminie Skoczów. To właśnie tam, na łagodnych wzgórzach poprzecinanych licznymi, głębokimi dolinkami, dochodzi do powstawania tufów.

Na przeważającej części obszaru Cieszyńskich Źródeł Tufowych obowiązuje zakaz poruszania się quadami, motocyklami crossowymi i samochodami terenowymi. Ich wjazd na objętą ochroną powierzchnię, do lasu czy do strumienia, bezpośrednio niszczy naturalne bogactwo. Dewastacja tufów wapiennych może spowodować, że to, co najcenniejsze, nigdy już nie zdoła wrócić do stanu pierwotnego, ponieważ ten formuje się wiele lat. Jazda pojazdami silnikowymi może skutkować również wieloma innymi negatywnymi zjawiskami, takimi jak erozja gleb, zmiana przepływu wód, płoszący zwierzęta hałas oraz zanieczyszczenie spalinami, paliwami lub olejami.

Tablice informacyjne postawiła Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach dzięki dofinansowaniu z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Łukasz Zych, rzecznik prasowy katowickiej RDOŚ, przypomina, że złamanie zakazów jazdy po chronionym terenie stanowi wykroczenie zagrożone mandatem do 500 zł lub karą grzywny w wysokości do 5000 zł. – Jeśli udowodni się, że dana osoba spowodowała istotną szkodę przyrodniczą, może na podstawie art. 181 kodeksu karnego odpowiadać jak za przestępstwo zagrożone konfiskatą pojazdu, a nawet więzieniem. Kodeks wykroczeń przewiduje kary nie tylko za wjazd, ale również za sam postój pojazdu w lesie – dodaje Łukasz Zych. Podkreśla także, że niezwykle istotna jest odpowiednia reakcja świadków sytuacji, w których ktoś łamie obowiązujące prawo i niszczy przyrodę. Widząc nieprawidłowości, należy niezwłocznie powiadomić policję. (kredo)

Ogromne zainteresowanie „Moją Wodą”

Powstrzymać suszę!

Ponad 31 tysięcy wniosków na dofinansowanie przydomowych instalacji retencyjnych złożono w ramach drugiej edycji rządowego programu „Moja Woda”. Nabór zakończył się 10 czerwca. Łączna kwota finansowania we wnioskach złożonych elektronicznie wyniosła 160 mln zł. Kwotę ostateczną, wynikającą z wniosków złożonych w wersji papierowej, poznamy po 12 lipca.

Program ma na celu ochronę zasobów wodnych oraz minimalizację suszy w Polsce. Ma temu służyć zwiększenie poziomu retencji na terenie posesji przy jednorodzinnych budynkach mieszkalnych i wykorzystywanie zgromadzonych wód opadowych oraz roztopowych do utrzymania przydomowej zieleni i zbiorników wodnych. Instalacje zrealizowane w ramach programu „Moja Woda” zmniejszą tym samym zapotrzebowanie na wodę z sieci wodociągowej. – Budżet drugiej edycji został wyczerpany w ciągu niespełna trzech miesięcy. To pokazuje, jak duże są potrzeby i zrozumienie problemu walki z suszą – podsumował minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka.

Dotacją objęto zakup, montaż i uruchomienie instalacji retencyjnych, dzięki którym zmniejszy się odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do kanalizacji deszczowej oraz poza teren nieruchomości. Powinno to także zmniejszyć ryzyko lokalnych podtopień oraz pozytywnie wpłynąć na wydajność miejscowych oczyszczalni ścieków. – Nie ma szybszego i skuteczniejszego sposobu, by zapobiegać suszy niż wykorzystanie tzw. deszczówki czy wód roztopowych. Tym bardziej cieszy nas skala zainteresowania i gotowość właścicieli nieruchomości do realizacji takich instalacji. Wierzę, że wyzwolenie potencjału mikroinwestycji może poprawić współczynnik retencji wody w Polsce. Warto pamiętać, że to już kolejny po „Czystym Powietrzu” i „Moim Prądzie” program NFOŚiGW skierowany do indywidualnego odbiorcy, który pomaga finansować postawy proekologiczne, prosumenckie i jednocześnie ma olbrzymi walor edukacyjny – stwierdza wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Artur Lorkowski. (klk)

Fundusz zwiększył pulę nagród

Szczęśliwa piątka

Pięć z 61 nowych ekologicznych klas na Śląsku powstanie w powiecie cieszyńskim. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach rozstrzygnął siódmą edycję konkursu cieszącego się dużą popularnością „Zielona Pracownia 2021”. Zarząd instytucji zdecydował o zwiększeniu puli dotacji, która wzrosła do ponad 2,3 mln zł.

Konkurs skierowany był do organów prowadzących placówki oświatowe z terenu województwa śląskiego, w tym nagrodzonych w konkursie „Zielona Pracownia – projekt 2021”. – Zainteresowanie tymi konkursami jest cały czas bardzo duże. Poziom nasyłanych do nas projektów jest bardzo wysoki. I właśnie dlatego uznaliśmy, że powinniśmy zwiększyć tegoroczną pulę środków pierwotnie przeznaczonych na ten konkurs z 2 do ponad 2,3 mln zł – wyjaśnia Tomasz Bednarek, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Na tegoroczny konkurs „Zielona Pracownia 2021” wpłynęły 133 wnioski, z czego wyłonionych zostało 61 najlepszych projektów. W przeważającej większości odbiorcą konkursu okazały się szkoły podstawowe – 108, a jedynie 25 wniosków to licea i technika. Wśród nadesłanych wniosków 50 placówek zostało nagrodzonych finansowo we wcześniejszym konkursie „Zielona pracownia – projekt 2021”. Gdzie zatem w powiecie cieszyńskim powstaną nowe klasy, w których w ciekawy i pełen innowacji sposób młodzi ludzie będą mogli zgłębiać tajniki nauk przyrodniczych, biologicznych, ekologicznych, geograficznych, geologicznych czy chemiczno-fizycznych? O dofinansowanie postarała się gmina Skoczów, dzięki czemu 40 tys. zł powędruje na pracownię „Eko-Region” w Szkole Podstawowej w Pierśćcu (na zdjęciu projekt). Tyle samo pieniędzy pozyskał samorząd województwa śląskiego, który jest organem prowadzącym dla Zespołu Szkół Specjalnych w Skoczowie. Pod Kaplicówką stworzony zostanie „Przystanek EKO Śląsk Cieszyński”. O dwie kolejne zielone klasy wzbogaci się również gmina Istebna. Pracownię „Życie nicią malowane” zyska Szkoła Podstawowa nr 1 w Koniakowie, a „Laboratorium świerka istebniańskiego” powstanie w Szkole Podstawowej nr 2 w Istebnej. Na pierwsze pomieszczenie gmina pozyskała 40 tys. zł, natomiast na drugie – 37 897,30 zł. Na liście samorządów z dofinansowaniem w kwocie 36 tys. zł znalazła się także gmina Brenna, która w Szkole Podstawowej nr 1 w Brennej chce stworzyć klasę „Ekosystemy”.

Podsumowując siedem edycji konkursów „Zielona Pracownia – Projekt” i „Zielona Pracownia”, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przeznaczył ponad 13,4 mln zł na utworzenie 369 zielonych pracowni w naszym województwie. (kredo)

Chcesz mieć „swoją wodę”?

Zegar tyka!

Niewiele czasu zostało na złożenie wniosku w ramach drugiego, kończącego się już naboru w programie „Moja Woda”. Tylko do 10 czerwca można wysyłać dokumenty elektronicznie do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W tradycyjnej formie czasu jest nieco więcej.
Co bardzo istotne, po złożeniu dokumentu poprzez Portal Beneficjenta, wnioskodawca zobowiązany jest również do wydrukowania wniosku i dostarczenia podpisanego formularza w postaci papierowej wraz z załącznikami, z wymaganymi podpisami, do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach lub za pośrednictwem Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP). Wnioski w wersji papierowej będą natomiast przyjmowane do 12 lipca.

Przypomnijmy, że do dofinansowania w programie „Moja woda” kwalifikują się zakup, montaż, budowa i uruchomienie instalacji pozwalających na zbieranie, retencjonowanie i wykorzystywanie wód opadowych oraz roztopowych na terenie nieruchomości objętej przedsięwzięciem. Dofinansowany może być również zakup urządzeń zbierających wodę i przesyłających ją do zbiornika oraz sam zbiornik i instalacje, które rozprowadzają zgromadzoną wodę po działce.

Wnioski należy składać przed zakończeniem realizacji przedsięwzięcia. Minimalna kwalifikowana kwota inwestycji to 2000 zł. Minimalna, sumaryczna pojemność zbiornika bądź zbiorników to 2 metry sześcienne, o ile są one przedmiotem wniosku. (kredo)

Kotły na węgiel tylko do grudnia.  Wyższe progi dochodowe

Zmiany w „Czystym Powietrzu”

Ważne zmiany w rządowym programie „Czyste Powietrze”! Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej informuje o wycofaniu dotacji na kotły węglowe oraz podwyższeniu progów dochodowych. Od kiedy będą one obowiązywać? O co chodzi dokładnie?

Zakup i montaż kotła na węgiel w ramach programu „Czyste Powietrze” będzie możliwy tylko do 31 grudnia, co oznacza, że od 1 stycznia 2022 roku nie będzie dotacji na to źródło ciepła. Okres przejściowy do końca roku 2021 związany jest z tym, że program dopuszcza rozpoczęcie przedsięwzięcia do 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie. Wszyscy, którzy złożą wniosek o dofinansowanie, kupią i zamontują kocioł na węgiel do 31 grudnia, będą mieli ten koszt zakwalifikowany do dotacji. Ten warunek nie dotyczy jednak wniosków złożonych przed datą wejścia w życie zmian w programie, planowanego od 1 lipca.

Od 1 lipca również zwiększą się obecne progi dochodowe uprawniające do podwyższonego poziomu dofinansowania, czyli do uzyskania do 37 tys. zł bezzwrotnej dotacji. Zmiana ma na celu ujednolicenie progów dochodowych programów „Czyste Powietrze” i „Stop Smog”, dzięki czemu więcej osób skorzysta z podwyższonego poziomu dofinansowania w „Czystym Powietrzu”.

Dla gospodarstw jednoosobowych próg dochodowy wzrośnie do 175 proc. najniższej emerytury, czyli do 2189,04 zł – o około 229 zł wyżej niż obecnie, natomiast dla gospodarstw wieloosobowych próg dochodowy będzie ustalony na poziomie 125 proc. najniższej emerytury na osobę, czyli do 1563,60 zł – o około 164 zł więcej niż obecnie. (kredo)