Ekologia

Skoczów: „Zielona Przystań” jak malowana

Tu rozwija się pasje!

Mamy kolejną nowoczesną ekologiczną pracownię w regionie! „Zielona Przystań” mieści się w siedzibie Szkoły Podstawowej nr 3 im. Jana Pawła II przy ulicy Bielskiej w Skoczowie. Nowa klasa chemiczno-fizyczna to już druga – po Ochabach – tego typu sala powstała w gminie pod Kaplicówką dzięki pieniądzom Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

„Zielona Przystań” to nowoczesna pracownia, która umożliwia młodym ludziom zdobywanie wiedzy w atrakcyjny i ciekawy sposób. Pozwala również na rozwijanie zainteresowań i talentów oraz pobudza do twórczego myślenia. Odbywają się w niej lekcje fizyki, chemii i przyrody oraz zajęcia kółka ekologicznego i kółek zainteresowań związanych z tymi dziedzinami nauki. Wartość projektu wynosi 34 tys. zł.

Podczas uroczystego otwarcia pracowni, nauczycielka chemii Lucyna Krysta przybliżyła etapy jej powstawania i pokazała, jak wcześniej wyglądała klasa. Pole do popisu mieli jednak przede wszystkim uczniowie, którzy w ciekawy i zabawny sposób zaprezentowali kilka doświadczeń fizycznych i chemicznych. W sali pojawiły się znane postaci: Maria Skłodowska-Curie, Albert Einstein oraz Alfred Nobel. Młodzi ludzie zaprezentowali doświadczenia sprawdzające wpływ wiatru na turbinę, wpływ energii słonecznej na panel fotowoltaiczny oraz odczyny różnych substancji.

(kredo)

Ślepowron w roli głównej

Z kamerą wśród ptaków

Jest bardzo rzadkim gatunkiem czapli. Gniazduje jedynie pomiędzy Skoczowem a Oświęcimiem, na obszarach objętych „Naturą 2000”. To ptak bardzo tajemniczy – w dzień ukrywa się w gęstych zaroślach i najchętniej opuszcza je dopiero po zmroku. Ślepowron, który swoją nazwę zawdzięcza właśnie nocnemu trybowi życia, znalazł się w centrum zainteresowania badaczy przyrody i instytucji ją chroniących.

Dzięki wsparciu m.in. Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach wraz z Górnośląskim Kołem Ornitologicznym i Towarzystwem na Rzecz Ziemi realizuje projekt, w którym ślepowron odgrywa główną rolę. Jego celem jest ochrona i poprawa stanu siedlisk ptaków wodno-błotnych, w tym właśnie ślepowronów i rybitwy rzecznej – gatunków gniazdujących kolonijnie na wyspach.

– Jednym z zadań w projekcie jest przeprowadzenie badań polegających na identyfikacji miejsc żerowania ślepowronów, co pomoże w przyszłości skuteczniej chronić ten gatunek. Dotąd nie rozpoznano dokładnie siedlisk żerowiskowych ślepowrona w okresie lęgów i w okresie polęgowym, do momentu rozpoczęcia wędrówki na zimowiska. Również nie są znane preferencje żerowiskowe młodych ptaków – w okresie między wylotem z gniazda, a rozpoczęciem wędrówki na zimowiska – wyjaśnia „Głosowi” Łukasz Zych z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach.

Ornitologom udało się nakręcić filmy przedstawiające monitoring gniazd ślepowrona na jednej z wysp w regionie oraz samego ślepowrona w okresie wysiadywania jaj i podczas żerowania. Zostały one nagrane w Dolinie Górnej Wisły – w okolicach Skoczowa, Zatoru i Jeziora Goczałkowickiego. Można je oglądać na stronie http://lifevistula.pl/aktualnosci, jak również na kanale RDOŚ Katowice w serwisie YouTube.

(kredo)

Dokarmiaj z głową

Wielu mieszkańców Śląska Cieszyńskiego decyduje się jesienią wywiesić karmniki. Dokarmianie ptaków to jednak duża odpowiedzialność. Na co zwrócić uwagę? I co serwować naszym skrzydlatym przyjaciołom?

Dokarmianie musi być konsekwentne i regularne – jeśli zaczęliśmy sypać ptakom pokarm jesienią, musimy to robić aż do wczesnej wiosny. Zwierzęta przyzwyczają się bowiem do miejsca i stale będą tam czekać na jedzenie.

Na Śląsku Cieszyńskim do karmników najczęściej zaglądają sikorki – modra i bogatka, mazurki, wróble, kosy, dzwońce, a także dzięcioł, kowalik czy zięba. Prawdziwym rarytasem dla tych ptaków są mieszanki nasion: słonecznika, dyni, ogórka, maku, prosa, pszenicy, owsa oraz owoce: jarzębiny, czarnego bzu, kaliny, aronii, głogu, róży, jałowca. Możemy również do karmnika włożyć słoninę (niesoloną) oraz orzechy włoskie. Większe gatunki ptaków, takie jak sierpówki, gołębie, kawki czy gawrony, należy dokarmiać większymi nasionami np. pszenicą, grubą kaszą oraz pokrojonym w kostkę czerstwym białym pieczywem. Z kolei kosy lub kwiczoły chętnie zjedzą pokrojone jabłka, owoce rokitnika, borówki, albo rodzynki czy suszone morele. W karmniku możemy też wyłożyć trochę naturalnego, białego sera czy ryżu, ale koniecznie gotowanego. Warto też pamiętać, że zwłaszcza podczas silnych mrozów, ptaki mają utrudniony dostęp do wody. Dobrze jest więc wystawiać miseczkę ze świeżą, czystą wodą.

Sam karmnik musi mieć daszek chroniący przed opadami. Namoczone ziarna i chleb szybko pleśnieją, a zjedzenie przez ptaka zepsutego pokarmu może mu zaszkodzić. Konieczna jest też wysuwana, łatwa do umycia podłoga. Warto też zadbać o własne bezpieczeństwo i sprzątać karmniki zawsze w rękawiczkach.

Wielu decyduje się na dokarmianie ptaków wodnych. Kiedy z drzew zaczynają spadać liście, brzegi Olzy zapełniają się spacerowiczami rzucającymi do wody kawałki jedzenia. Tymczasem ornitolodzy biją na alarm – dokarmianie ptaków jesienią, zatrzymuje je w podróży. Te, które powinny odlecieć, zostają. Ptaki kalkulują, oceniają, czy warto podejmować ryzyko wędrówki, czy – jeśli mają bogatą stołówkę – lepiej zostać. Zimą pomoc nie zawsze nadchodzi i zaskoczone nagłymi mrozami ptaki, zwłaszcza gdy mniej jest spacerujących i maleją możliwości na zdobycie pokarmu, często skazane są na śmierć…

(klk)

Do druku PDF

RADOŚĆ Z EKOPRACOWNI

W Szkole Podstawowej nr 1 im. ks. Jana Twardowskiego w Jaworzynce działa Zielona Pracownia. Oficjalne otwarcie nowoczesnej klasy miało miejsce 1 października. Wziął w nim udział Adam Lewandowski, wiceprezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, który przekazał pieniądze na powstanie sali „Z Beskidów w świat”.

Pracownia geograficzno-biologiczna w Jaworzynce wyposażona jest w nowej generacji sprzęt multimedialny, pomoce edukacyjne, laboratoryjne i meble, a jej wnętrze jest ciekawie zaaranżowane. Powstanie klasy było możliwe dzięki wygranej Jaworzynki w konkursie „Zielona Pracownia 2019”, organizowanym przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Koszty zamknęły się w niecałych 38,5 tys. zł, przy dofinansowaniu z Katowic na poziomie ponad 29,5 tys. zł.

Uroczystość otwarcia pracowni rozpoczęła się inscenizacją o ekologicznym przesłaniu, przygotowaną przez uczniów pod opieką Moniki Suszki, a zakończyła występem kapeli „Mała Jetelinka” wraz z instruktor Moniką Wałach-Kaczmarzyk. Gości przywiała Dorota Kukuczka, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Jaworzynce. Wójt gminy Istebna, Łucja Michałek, podziękowała wszystkim za wysiłek, jaki został włożony w to, aby pracownia „Z Beskidów w świat” mogła powstać. Wraz z Adamem Lewandowskim, Dorotą Kukuczką oraz Janem Chrząszczem, wicewojewodą śląskim, przecięła zieloną wstęgę, symbolicznie otwierając to miejsce.

(kredo)

FUNDUSZ WPIERA STRAŻAKÓW

Ochabska jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej wzbogaciła się o nowy wóz bojowy. W obecności mieszkańców, zaproszonych gości, samorządowców i władz miasta strażacy z Ochab otrzymali klucze do ratowniczo-gaśniczego mana.

Podczas uroczystości głos zabrał m.in. Dariusz Franek, prezes OSP w Ochabach, który wspominał, jakim sprzętem miejscowi strażacy nieśli pomoc ludziom – zaczęło się od ręcznej sikawki, przez samochód ciężarowy ZiS, rożne modele stara i tatrę, iveco i forda transita, aż po obecnego mana.

Uroczystość poświęcenia i przekazania samochodu poprzedziły koncert orkiestry dętej oraz zbiórka, a po części oficjalnej rozpoczął się strażacki festyn. Zakup nowego pojazdu dla OSP w Ochabach został sfinansowany ze środków Krajowego Systemu Ratownictwa Zdrowia i Życia – 195 tys. zł, z budżetu gminy Skoczów – 490 tys. zł oraz z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – 100 tys. zł. Mieszkańcy Ochab również się dołożyli, wpłacając datki z okazji 110-lecia jednostki.

(kredo)

Masz wątpliwości – sprawdź w bazie

CZYSTE URZĄDZENIA

Rządowy program priorytetowy „Czyste Powietrze”, realizowany w naszym regionie przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, rozkręcił się w najlepsze. We wrześniu uruchomiona została strona, która ma pomóc mieszkańcom w doborze urządzeń spełniających jego wymogi.

Na stronie www.czyste-urzadzenia.ios.edu.pl, przygotowanej przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy i finansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki, tworzony jest katalog urządzeń, które odpowiadają normom „Czystego Powietrza”. Od początku września producenci sprzętu grzewczego mogą się tam rejestrować, a następnie dodać swoje produkty – kotły na paliwa stałe, kotły gazowe kondensacyjne oraz olejowe, kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne i pompy ciepła. W październiku dostęp do bazy zyskają osoby chcące skorzystać z dofinansowania do zakupu nowych źródeł ciepła w swoim domu w ramach „Czystego Powietrza”.

Jak podkreślają twórcy bazy, ma ona charakter informacyjny, nie będzie stanowiła rankingu ani informacji handlowej, a dodawane urządzenia będą uszeregowane w sposób losowy. Wprowadzane przez producentów informacje są weryfikowane przez ekspertów. Korzystanie ze strony jest bezpłatne dla wszystkich. Baza nie stanowi również zamkniętego katalogu. Oznacza to, że jeśli dane urządzenie spełnia wymagania techniczne programu „Czyste Powietrze”, a nie zostało zgłoszone przez producenta do przedmiotowej bazy, to w dalszym ciągu istnieje możliwość umieszczenia tego urządzenia we wniosku o dofinansowanie. Beneficjent jest wówczas zobowiązany do dostarczenia dokumentów potwierdzających spełnienie wymagań technicznych programu „Czyste Powietrze”.

(kredo)

Dla Kiczyc i Pierśćca

KANALIZACJA ROZBUDOWANA

W Kiczycach działa nowa przepompownia ścieków, a sieć kanalizacyjna w tej części trytonowego grodu została rozbudowana. Dzięki inwestycji kolejna nitka kanalizacji sanitarnej została poprowadzona do Kiczyc i Pierśćca.

Wsparte przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przedsięwzięcie obejmowało budowę kanalizacji sanitarnej grawitacyjnej i tłocznej o łącznej długości 2907 m wraz z przepompownią ścieków. – Wybudowana kanalizacja pozwoliła na przyłączenie do niej 15 budynków, w tym Szkoły Podstawowej w Kiczycach. Była to ostatnia szkoła nie posiadająca podłączenia do kanalizacji na terenie naszej gminy. Inwestycja realizowana była w latach 2018-2019. Pozwolenie na użytkowanie uzyskano 12 lipca, a osiągnięcie efektu rzeczowego i ekologicznego, który wymagany jest do spełnienia warunków dotacji, planowany jest na 31 grudnia – wyjaśnia burmistrz Skoczowa, Mirosław Sitko.

Całkowity koszt inwestycji wyniósł niecałe 850 tys. zł, a pozyskane pieniądze z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach to ponad 826 tys. zł.

(kredo)

Do druku PDF

500 oczyszczaczy powietrza dla przedszkoli

ZŁAP ODDECH!

„MOGĘ! Zatrzymać SMOG – Przedszkolaku złap oddech” – to kampania edukacyjno-informacyjna, która ruszyła we wrześniu. Jej celem jest podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców Śląska, w szczególności przedszkolaków, ich rodziców i opiekunów w zakresie wpływu zanieczyszczonego powietrza na zdrowie.

23 sierpnia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego, przy udziale Izabeli Domogały – członka Zarządu Województwa śląskiego oraz Tomasza Bednarka – prezesa zarządu Funduszu, odbyła się konferencja prasowa na temat akcji.

– Dzieci są najbardziej wrażliwe na zmiany klimatyczne i złą jakość powietrza. Chcemy uwrażliwić rodziców i nauczycieli, jak ważna jest jakość powietrza dla zdrowia i życia, dlatego przekażemy pięćset oczyszczaczy powietrza, które trafią do sal dydaktycznych do przedszkoli w całym regionie. Zachęcam przedszkola do składania wniosków i włączenie się do akcji, która rusza na początku września – mówiła Izabela Domogała, członek Zarządu Województwa Śląskiego. W ramach kampanii zostanie przeprowadzony konkurs dla przedszkoli na przygotowanie najlepszego scenariusza zajęć dla dzieci o tematyce zanieczyszczenia powietrza, smogu, walki z niską emisją, zachowań prozdrowotnych.

Koszt kampanii to ponad milion złotych, z czego 300 tys. zł to pieniądze Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. – Cieszę się, że możemy włączyć się w działania Urzędu Marszałkowskiego, gdyż inicjatywy z zakresu edukacji ekologicznej są dla nas zawsze bardzo istotne. Chętnie wspieramy projekty, które mają na celu edukację najmłodszych mieszkańców regionu, by byli świadomi zachowań proekologicznych i ich wpływu na zdrowie – mówił Tomasz Bednarek, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Założono, że w czasie udziału placówki w kampanii, wszyscy rodzice otrzymają ulotkę edukacyjną na temat: wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie człowieka, a w szczególności dzieci, sposobów unikania narażenia na zanieczyszczone powietrze, m.in. stosowanie oczyszczaczy powietrza, konieczności wprowadzenia nawyku codziennego sprawdzania stanu jakości powietrza i odpowiedniej reakcji na zagrożenia. Projekt przewiduje również umieszczenie w każdej placówce tablicy informacyjnej o stanie jakości powietrza.

Dyrektorzy przedszkoli zainteresowani udziałem placówki w kampanii powinni wysłać formularz zgłoszeniowy, zgodnie ze wzorem i zasadami określonymi w regulaminie, na adres: [email protected]. Nabór zakończy się 20 września.

(klk)

Ekologicznym sposobem…

ODSTRASZ KRWIOPIJCĘ

Komary są w stanie uprzykrzyć nawet najlepszy wypoczynek na świeżym powietrzu. Zamiast jednak sięgać po chemiczne preparaty odstraszające natrętów, ale niekorzystnie wpływające na środowisko, można spróbować ekologicznych i domowych sposobów.

Po pierwsze, komary uwielbiają okolice oczek wodnych, rzek i jezior. Warto więc w ogrodzie pilnować, aby woda nie zalegała w pojemniczkach czy doniczkach. Także dwutlenek węgla, kwas mlekowy, wilgoć, kwiatowe i owocowe zapachy – przyciągają komary. Ograniczenie ich to pierwszy krok to tego, aby w pełni cieszyć się latem. Jak to zrobić? Otóż, dwutlenek węgla znajduje się w wydychanym powietrzu. Jego ilość wzrasta podczas wysiłku fizycznego i gdy jest gorąco. Natomiast kwas mlekowy obecny jest w ludzkim pocie. Szczególnie duża ilość wydzielana jest podczas wysiłku fizycznego, a także po spożyciu niektórych potraw, w tym słonych oraz bogatych w potas jak sok pomidorowy. Dlatego przed wieczornym wyjściem na świeże powietrze warto wziąć prysznic. Należy unikać także perfum, kosmetyków i środków czystości o kwiatowych oraz owocowych zapachach.

Sprzymierzeńcem w walce z owadami może być ubranie. Komary lokalizują swoje ofiary z daleka za pomocą wzroku. Szczególnie cenią sobie osoby ubrane na ciemno, dlatego atakują je najczęściej. Lepiej więc wybrać jasny strój. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że jaskrawe barwy takie jak żółty, różowy czy pomarańczowy mogą kusić muszki, pszczoły czy osy.

Odstraszyć uciążliwe owady mogą niektóre zapachy. Mniej atrakcyjne stają się dla komarów osoby, które zjadły cebulę i czosnek. Także spożywanie witaminy B6 może skutecznie ochronić przed atakiem. Na specjalną uwagę zasługują także olejki eteryczne, zawarte w roślinach oraz ocet. Wystarczy niewielką ilość wetrzeć w skórę, uważając jednak, aby nie zabrudzić ubrań, gdyż plamy mogą okazać się trudne do usunięcia. Odpowiednie zapachy można także rozpylić dzięki kominkom aromaterapeutycznym. Najlepszy efekt osiągniemy dzięki olejkom z trawy cytrynowej, goździków, paczuli, eukaliptusa. Można nimi np. skropić meble ogrodowe czy ramy okien. Zapach szybko wietrzeje, dlatego dobrze zabieg opryskiwania olejkami powtarzać kilkukrotnie w ciągu dnia. Można także zastosować świece zapachowe lub kadzidełka. Komary nie lubią bowiem dymu.

W walce z bzykającymi owadami pomoże także rozmaryn, cedr, mięta pieprzowa, lawenda, bazylia, koper włoski, tymianek czy cynamon. – Posadzenie niektórych roślin w ogródku, na balkonie czy parapecie okna także może pomóc w walce z komarami. Najbardziej popularne są kocimiętka, komarzyca, pelargonia czy lawenda. Rośliny nie tylko będą cieszyć nasze oko, ale ich zapach odstraszy małych krwiopijców. Warto także posadzić bazylię, koper włoski, pomidory. One również odstraszą owady – mówi jeden z cieszyńskich ekspertów od ogrodu. Na parapetach okna można także zostawić pokrojoną cebulę czy liście pomidora. Niezawodne są też gąbki nawilżone octem.

Coraz częściej w walce pomagają nam także naturalni wrogowie tych uciążliwych owadów. I tak wiele osób, a nawet spółdzielni mieszkaniowych buduje domki dla jerzyków. Obecność tych ptaków to skuteczny sposób na pozbycie się komarów – jeden jerzyk w ciągu doby zjada nawet 20 tys. tych owadów!

(klk)

Nowy szef odebrał nominację

Z MINISTERSTWA DO FUNDUSZU

Piotr Woźny został prezesem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Nominację odebrał 30 sierpnia z rąk ministra środowiska Henryka Kowalczyka.
Nowy prezes wygrał konkurs na szefa tej instytucji. Dotychczas, przypomnijmy, był m.in. wiceministrem w Ministerstwie Cyfryzacji oraz wiceministrem w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii, odpowiedzialnym za sprawy związane z działaniami na rzecz czystego powietrza. W tej roli (na zdjęciu) gościł tej wiosny w Ustroniu, gdzie podpisał porozumienie z władzami miasta odnośnie udziału w projekcie „Zintegrowany system wsparcia polityki i programów ograniczenia niskiej emisji”.

W 2018 roku Piotr Woźny pełnił funkcję wiceprezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pełni ważną rolę w finansowaniu inwestycji proekologicznych. Jego działania wpływają na poprawę stanu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na terenie całego kraju. Obecnie zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej składa się z pięciu osób: prezesa Piotra Woźnego oraz jego zastępców: Anny Mańk, Dominika Bąka, Marka Ryszki i Artura Michalskiego.

(mark)

Do druku PDF